Болалар ва усмирлар физиологияси ва гигиенаси

чарчаш ни кам айтириш да кун ва х аф та мобайнида дарсларни ту гр и  
т а р т и б д а т у з и ш н и н г а х а м и я т и к а т т а э к а н л и г и н и к у р с а т д и . 
Г и г и е н и с т л а р н и н г к у з а т и ш л а р и к у п ч и л и к у з у в ч и л а р н и н г и ш  
Зобилияти дастлабки дарслар мобайнида ортиб бориши, учинчи ёки 
т у р т и н ч и д а р с д а н б ош лаб э с а п а с а й и ш и н и (чарчаш х и с о б и га ) 
к у р с а тд и . Ш у с аб аб л и з и й и н д ар сл ар н и (м асалан, а стр о н о м и я , 
математика, ф изика) охирги соатларга з^пйиш м азсадга м увофиз эмас. 
У з у в к у н и н и н г охирида мехнат, ж исм оний тарбия каби дарсларни 
^ к а з и ш м азсад га м увоф из. Баъзида ш ундай "осон" дарслар и к ки та 
"зийин" булган дарслар )ф таси да хам зуй и л и ш и мумкин.
Даре ж адвалини тугр и ту зи ш га турли йуллар, даставвал ф анларни 
тугр и тазеим лаш орзали эришилади. Б и тта ф анни кетма —кет икки 
соат утм аслик зарур, хамда б и р - б и р и г а ухш аш турдаги дарсларни 
кетма — кет ути ш хам (масалан, физика, математика, мехнат) мазсадга 
м увоф из эмас. Ч ун к и бир хил дарсни у з о з в а зт давомида баж ариш  
з а т т и з чарчаш га олиб келади.
М ех н ат ва ж исм оний тарбия дарслари бор куни узувчиларда олий 
н е р в ф а о л и я т и к у р с а т к и ч л а р и н и н г ю з о р и д а р а ж а д а б у л и ш и  
анизланган. Бу хилдаги дарсларнинг 3 — ёки 4 — соатларда утказилиш и 
иш зо б и л и я ти н и н г о ш и ш ига ижобий та ъ си р курсатади.
О датда узувч и болаларда м актабга келгунларига задар бирм унча 
ч а р ч о з л и к п ай д о б ул ад и . Д а р сл а р э с а о р г а н и з м ф и з и о л о г и к  
ф у н к ц и я л а р и н и н г ян ада п а с а й и ш и га олиб келади. Ш у б о и сд ан