Болалар ва усмирлар физиологияси ва гигиенаси

(биринчи тартибли рефлекс) 
бор болага з^гспимча шартли 
таъсирловчи (столга идишларни зуйиш дан олдин ф артукни боглаш) 
Зулланилса, болада сулакнинг аж рали ш и ф артукни к)ф иш билан 
б о ш л а н и ш и м у м ки н . Б у н д ай р е ф л е к с л а р
иккинчи тар т и б л и
р еф л ек сл ар деб номланади. Учинчи, т^фтинчи ва олий тартибли 
р еф л ексл ар зам маълум. Ит ва м айм унларда туртинчи тартибли 
р е ф л ек сл ар н и иш лаб чикариш мумкин. Одамда эса йигирм анчи 
тартибли рефлексларни зам ишлаб чикариш мумкин. М актаб ёшидаги 
б о л а л а р д а , од атд а, о л ти н ч и , е т т и н ч и т а р т и б д а ги р е ф л е к с л а р
к у зати л ад и . Б о л ал ар н и н г су зл аш у в и д а ва туш у н ч ал ар н и зо с и л
Зилиш ида ю зо р и тартибдаги реф лекслар ётади.
Вацт 
реф лекслари зам музим азам и ятга эга. Булар доимо бир хил 
пайтда буладиган таъсирловчиларга нисбатан кузатилади. Масалан, 
доимо бир вазтда овзатланиш, уйзуга кетиш, уйгониш ва бош за содда 
реф лексларни нг комплекс ва занж и рси м он тарзда кечиш и вазтга 
Зараб 
руй 
бериши 
мумкин.
Т арбиявий иш ларида 
та^лид ц и л и т
реф лекслари зам музим 
азам иятга эга. Буни ишлаб ч и зар и ш учун маълум бир заракатн и
ку за ти ш к и ф о я д и р . М асал ан , з а й в о н д а бир р е ф л е к с и кк и н ч и
Зайвоннинг кузи олдида ишлаб чизарилса, иккинчи зай вон да зам
худди 
уш а
реф лектор заракатл ар пайдо булади. Болаларда тазлид 
Зилиш реф лекслари хулз —атвор, н у тз ва ижтимоий заракатларн и
ш акллантириш да музим рол уйнайди.
Э к стр а п о л я ц и о н р еф л ек сл а р
— ту р л и з а ё т и й в о з е а л а р н и
олдиндан билиш ва сезиш билан боглиз, музим азамиятга эга булган 
р е ф л е к с л а р д и р . Улар т а ж р и б а л и п ед аго г ва та р б и я ч и л а р н и н г
амалиётида кенг зулланилади.