Bolalar psixologiyasi

Maxsus qobiliyatlarning rivojlanishi. Maxsus qobiliyatlar - bu shaxsning individual psixologik xususiyatlari bo‘lib, faoliyatning maxsus turlarida muvaffaqiyatni ta'minlaydi.

Bolalarda musiqiy qobiliyatlar juda erta shakllana boshlaydi. Ular awalambor o‘z tarkibiga chapakni his qilishda, yuqori musiqaviylikda (musiqaga emotsional javob qaytarish qobiliyati), shuningdek musiqani nozik did bilan farqlash (musiqaviylikning eshituvchanlik komponenti) qobiliyatida namoyon bo‘ladi. B.M.Teplovning fikri bo‘yicha, chapakni his qilish bilan mutanosib ravishda musiqiyreproduktiv qobiliyat garmonik his-tuyg‘uning asosida yotadi. Musiqiy qobi1iyatlar kerng qirralidir. Kichik maktab yosh davrida musiqiy qobiliyat faol tarzda rivojlanadi. Kichik maktab yoshidagi bolalarda musiqiy faoliyat kabi tasviriy faoliyat ham erta shakllanadi. Hatto agar ular u tarzda yorqin namoyon bo‘lmagan bo‘lsa ham barcha bolalarda bu qobiliyatni rivojlantirish kerak, zero musiqa - shunday faoliyat turiki, uningsiz to‘laqonli shaxs rivojlanishini tasavvur qilish qiyin. Musiqa tevarak-atrofni yanada chuqurroq, to‘laroq ko‘rishga hamda uning go‘zalligini his qilishga o‘rgatadi.

Xulosa qilib aytganda, bugungi kunda kichik maktab yoshidagi o‘quvchilarga ta’lim-tarbiya berish jarayonida ijtimoiy psixologiyani o‘rganish ularning psixologik holatlarini hisobga olish va o`quvchilar emotsiyalarini to`g`ri tarbiyalash ta`lim faoliyatida yuqori samaradorlikka erishish kafolatini keltirib chiqaradi. Shu sababdan o`quvchilarning bilish jarayonlarini faoliyatidagi ahamiyatini takidlagan holda ta`lim jarayonida ularning psixik xususiyatlarini e`tiborga olish zaruz.

Shuningdek, ko‘pgina psixologlaming tadqiqotlari bilish qobiliyatlarining ancha erta paydo bo‘lishi haqida ma'lumot beradi. Ulaming miqdori predmetlaming o‘ziga xos tomonlarini anglay olish, qiyin vaziyatlarni hal qilish qobiliyati, kuzatuvchanlik, ongining ijodkorligi va originalligini belgilaydi. Leytes umumiy aqliy qobiliyatlarning rivojlanishida faollik va o‘zini boshqarish xususiyatlari katta ahmiyatga ega deydi.

Kichik maktab yosh davri bolalarida qobiliyatlarning o‘ziga xos xususiyatlarini aniqlash va ularning qobiliyatlarini rivojlanishini o‘rganish birinchi bobning nazariy asoslari hisoblanadi.