Bolalar nafas tizimini yoshiga ko`ra anatomik-fiziologik xususiyatlari. Tеkshirish usullari. Instrumеntal tеkshirishlar

O`pka bo`laklari chegarasi

Oldindan	Orqadan
O`ng o`pka: IV qovurg`a ostida — yuqori bo`lak; IV qovurg`a ustida — o`rta bo`lak. CHap o`pka: yuqori bo`lak	O`ng va chap o`pka: spina scapulae ustida— yuqori bo`lak; spina scapulae ostida — pastki bo`lak

O`ng o`pkada 10 ta segment , chapida esa 9 ta segment ajratiladi (7-8rasm).

Nafas olish sistemasi funksional xususiyati

Tashqi nafas funksiyasi samaradorligi uch jarayonda aniqlanadi:

• 
  Alveolyar bo`shliqdagi ventilyasiya;
  
• 
  Kapillyar qon oqimi (perfuziya);
  
• 
  Alveola-kapilyar membrana orqali gazlar almashinuvi (diffuziya)
  

Kislorod va karbonat angidrid diffuziyasi alveolyar havo va qondagi parsial bosimning o`zgaruvchanligiga bog`liq. Kislorod diffuziya yo`li orqali alveolalardan o`pka kapillyarlariga kiradi va butun tanaga tarqaladi, plazmada erib (taxminan 3%) yoki Nb bilan birikadi (97%). Qonning transport qobiliyati asosan Nb kon­sentratsiyasiga bog`liq (Nb xar bir gramiga 1,34 ml kislorod qo`shilishi mumkin). Qon oqimidan karbonat angidritni eliminatsiya qilish bir qancha usullar bilan amalga oshiriladi: bikarbonat va vodorod ioni ko`rinishida yoki ba`zi plazma oqsillari va Nb kombinatsiyasi ko`rinishida. YAngi tug`ilgan chaqaloqlarda hayotining birinchi kunlarida Nb konsentratsiyasi yuqori, kattalarnikiga qaraganda, shuning uchun qonning kislorodni bog`lash qobiliyati yuqori. Bu esa chaqaloqning o`pka nafasini shakllanishida juda muhim davrni boshdan kechirishiga imkon beradi. Chaqaloqlarda HbF yuqori miqdorda bo`lishi katta ahamiyatga ega, bu kislorod uchun juda katta ahamiyatga ega, kattalarnikiga qaraganda. (NbA, NbA<sub>2</sub>). O`pka bilan nafas olish boshlangandan so`ng bola qonida HbF konsentratsiyasi tezda kamayadi. Gipoksiya yoki anemiya bo`lgan vaqtdagina HbF konsentratsiyasi kompensator ravishda oshishi kuzatiladi.
NAFAS OLISH SISTEMASI TEKSHIRISH USULLARI

Nafas olish organlarini tekshirishga kiradi:

• 
  anamnez yig`ish;
  
• 
  kuzatish;
  
• 
  palpatsiya;
  
• 
  perkussiya;
  
• 
  auskultatsiya;
  
• 
  laborator va instrumental tekshirish.
  

Anamnez

Anamnez yig`ishga bemorlarni shikoyatlarini aniqlash, ularning paydo bo`lishida tashqi omillarga bog`liqligi kiradi.