Bolalar kasalliklari propedevtikasi

 
TERI  VA  TERI  OSTI  YoG‘  TO‘QIMASI.  TERINING  ANATOMO-
FIZIOLOGIK  XUSUSIYaTLARI.  TANA  HARORATINI  BOShQARISh 
ULARNING ASOSIY KASALLANISh SISTEMASI 
 
Teri  tanani  tashqi  tomondan  o‗rab  olgan  murakkab  organ  hisoblanib, 
organizmning  fiziologik  va  patologik  holatlarida  muhim  vazifani  o‗taydi.Teri 
organizmning  xayoti  jarayonida  muhim  rol  o‗ynaydi.  Terining  morfologiyasi  va 
fiziologiyasi yoshga qarab sekin asta takomillashib boradi. 
Go‗dakning terisi xuddi katta odamnikidek: epidermadan - teri usti va derma 
-  xususiy  qavatlardan  tuzilgan.  Epiderma  6  qatlamdan  iborat:1-bazal  qavat,  2-
tikansimon  qavat,  3-donali  xujayrali  qavat,  4-  yaltiroq,  5-muguzli  qavat  va  6-
tukilib  turuvchi  qavatlardan  iborat.  Bu  qavatlarning  ichida  eng  asosiylari  shox 
muguz va bazal qavatlardir. Go‗daklarning shox-muguz qavati katta odamlarni va 
maktab  yoshidagi  bolalarning  terisiga  qaraganda  juda  yupqa,  nozik  bo‗ladi.  Bu 
xujayralar  beto‗xtov  quriydi  va  bilinar  bilinmas  darajada  ko‗chib  tushadi.  Bazal 
qatvati  esa  aksincha  juda  rivojlangan.  Bu  qatlamda  epiderma  xujayralar  tez 
o‗sadilar  va  mugux-shox  qatlamdagi  qo‗riyotgan  xujayralar  o‗rinni  to‗ldiradilar. 
Derma  -xususiy  teri qavati  -  bu  so‗rg‗ichsimon  (pars papillaris)  va to‗rsimon  (pars 
reticylaris)  qismlardan  turadi.  Xususiy  teriqavati  ostida  teri  osti  yog‗  qavati 
yotadi  va  gipoderma  deyiladi.  Terining  morfologik  va  fiziologik  tuzilishi 

---

 
90 
tug‗ilgandan  to  balog‗atga  yetgunga  qadar  ko‗plab  o‗zgarishlarga  uchraydiki, 
bu  bolalikning  turli  yillaridagi  kasalliklardan  so‗ng  terida  o‗z  izini  qoldiradi. 
Go‗dakning  terisi  xuddi  katta  odamnikidek:  epidermadan  -  teri  usti  va  derma  - 
xususiy  qavatlardan  tuzilgan.  Epiderma  6  qatlamdan  iborat:1-bazal  qavat,  2-
tikansimon  qavat,  3-donali  xujayrali  qavat,  4-  yaltiroq,  5-muguzli  qavat  va  6-
tukilib  turuvchi  qavatlardan  iborat.  Bu  qavatlarning  ichida  eng  asosiylari  shox 
muguz va bazal qavatlardir. Go‗daklarning shox-muguz qavati katta odamlarni va 
maktab  yoshidagi  bolalarning  terisiga  qaraganda  juda  yupqa,  nozik  bo‗ladi.  Bu 
xujayralar  beto‗xtov  quriydi  va  bilinar  bilinmas  darajada  ko‗chib  tushadi.  Bazal 
qatvati  esa  aksincha  juda  rivojlangan.  Bu  qatlamda  epiderma  xujayralar  tez 
o‗sadilar  va  mugux-shox  qatlamdagi  qo‗riyotgan  xujayralar  o‗rinni  to‗ldiradilar. 
Derma  -xususiy  teri qavati  -  bu  so‗rg‗ichsimon  (pars papillaris)  va to‗rsimon  (pars 
reticylaris)  qismlardan  turadi.  Xususiy  teriqavati  ostida  t eri  osti  yog‗  qavati 
yotadi  va  gipoderma  deyiladi.  Terining  morfologik  va  fiziologik  tuzilishi 
tug‗ilgandan  to  balog‗atga  yetgunga  qadar  ko‗plab  o‗zgarishlarga  uchraydiki, 
bu  bolalikning  turli  yillaridagi  kasalliklardan  so‗ng  terida  o‗z  izini  qoldiradi 
turli yillaridagi kasalliklardan so‗ng terida o‗z izini qoldiradi.