Bolalar kasalliklari propedevtikasi



Download 5,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet287/343
Sana31.12.2021
Hajmi5,81 Mb.
#258509
1   ...   283   284   285   286   287   288   289   290   ...   343
Bog'liq
bolalar kasalliklari propedevtikasi 2

Yog‘lar.  Ayrim  jihatlarni  hisobga  olmaganda  yetuk  ona  suti  bola  talabiga 
to‗liq javob bera oladi. Yog‗ mikdori og‗iz sutida 2,0 g/100 ml, yetuk sutda 4—4,5 
g/100  ml  ga  kadar  ko‗tara  olishi  mumkin. 
YOG

 
sutning  eng  o‗zgaruvchi 
komponenti  hisoblanadi. 
YOG

 
mikdorining  kundalik  ko‗tarilishi  asosan  kech 
tongda va peshindan keyin kuzatiladi. Emizish paytida ham uning o‗zgarishi qayd 
etiladi. Sutda yog‗ mikroskopik shariklar shaklida bo‗ladi. 
98%  lipidlar  sharchalarga  yig‗ilgan  holda  bo‗ladi.  Globula  membranasi 
o‗zida fosfolipidlar, steroidlar va oqsillarni saqlaydi. Ona suti yog‗ tarkibi jihatidan 
ancha stabildir va u deyarli bir xil — zanjirli, ko‗p to‗yinmagan yog‗ kislotalariga 
boy. Ular miya va mielinizatsiya uchun zarurdir. Ko‗pgina ko‗krak sutining o‗rnini 
bosuvchi ozuqalar tarkibida bu yog‗ kislotalari kam miqdorda yoki umuman yo‗q. 
Sigir suti qiska va o‗rta zanjirli yog‗ kislotalarining yuqoriligi bilan ajralib turadi. 
Ko‗p  to‗yinmagan  yog‗  kislotalari  orasida  araxidon  va  linolin  kislotalarining 
ahamiyati  katta.  Bolalik  davrida  araxidon  kislotasi  asosiy  hisoblanadi,  chunki 
linolin  kislotasinint  araxidon  kislotasiga  aylanishi  qiyin.  Ona  sutida  bu  ikki  yog‗ 
kislotalarining  miqdori  sigir  sutiga  karaganda  4  barobar  qo‗p.  Prostoglandinlar 
sintezi  mana  shu  ikki  yog‗  kislotasi  miqdoriga  bog‗liq.  Ular  ko‗pgina  fiziologik 
funksiyalarga  ta‘sir  qiladi.  Ona  suti  ko‗p  mikdorda  prostoglandinlarni  saqlashi 
mumkin,  lekin  uning  o‗rnini  bosuvchi  ozuqalarda  prostoglandinlar  yo‗q.  Ular 
me‘da-ichak trak-tida keng tarqalgan bo‗lib, hujayralarning yetilishini tezlashtiradi 
va  shu  tarzda  hamma  himoya  mexanizmlariga  ta‘sir  etadi.  Agar  glyukoza  homila 
uchun  quvvat  manbai  bo‗lib  xizmat  qilsa,  bola  uchun  esa  yog‗lar  shu  vazifani 
o‗taydi.  Ko‗krak  suti  yog‗lari  kunduzgi  quvvatning  35—50%  ini  tashkil  etadi. 


 
292 
Pankreatik  lipaza  sekretsiyasi  va  o‗t  tuzlarining  birikishi  hali  yetarli  bo‗lmagan 
paytda,  bola  yuqori  yog‗li  ozuqani  iste‘mol  qila  boshlaydi.  Bu  funksiyalarning 
yetishmasligi  qisman 
OG

IZ 
va  oshqozon  lipazasi  bilan  to‗ldiriladi,  lekin  ona  suti 
lipazasi  o‗rnini  hech  nima  bilan  to‗ldirib  bo‗lmaydi.  Bu  enzim  o‗t  tuzlari  bilan 
birikib  faollashadi  va  yog‗larning  o‗zlashtirish  jarayoniga  ta‘sir  ko‗rsatadi. 
Ko‗krak  suti  asosiy  yog‗  manbai  bo‗lgani  holda,  o‗t  tuzlari  bilan  stimullanuvchi 
lipaza, 2 soat ichida 30—40 % triglitseridlarning parchalanishiga ta‘sir ko‗rsatadi. 
Bu ayniqsa chala tug‗ilgan bolalarda yaqqolroq ko‗rinadi, chunki ularda pankreatik 
lipaza va o‗t tuzlari hosil bo‗lishi hali yaxshi rivojlanmagan bo‗ladi. Ko‗krak suti 
isitmay  qo‗llanadi,  chunki  lipaza  isitganda  parchalanadi.  Ko‗pgina  enzimlardan 
faqatgina  lipaza  bolalarga  metabolik  modulyator  sifatida  ta‘sir  ko‗rsatadi,  lekin 
ularning ahamiyati haligacha aniqlanmagan. 

Download 5,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   283   284   285   286   287   288   289   290   ...   343




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish