Bolalar jismoniy tarbiyasi

Kо‘rgazmali metod – 
bu hissiy idrok va harakat sezgilarining yorqinligini 
ta’minlaydi. Ular bolalarda sensor qobiliyatlari rivojlanishini faollashtiruvchi 
harakat ekanligi haqida juda tо‘liq va aniq tasavvurning hosil bо‘lishi uchun 
zarurdir. 
Og‘zaki metod
–bu metod bolalar ongiga yо‘naltirilgan, ular oldiga 
qо‘yilgan vazifalarni tushunib olishga va mashqlar mazmuni va tuzilishini 
о‘zlashtirib olishda katta rol о‘ynaydigan harakatli mashqlarni ongli ravishda 
bajarish, bu mashqlarni turli vaziyatlarda mustaqil qо‘llashga yordam beradi. 
Amaliy metod – 
bolalarning amaliy harakat faoliyati bilan bog‘liq bо‘lib, 
harakatlarni о‘z mushak motor sezgilarida tо‘g‘ri idrok etilishini amalda 
tekshirishni ta’minlaydi. 
Amaliy metodlar mashqlarni о‘yin shaklida, musobaqa elementlaridan 
foydalanish bilan harakterlanadi. Amaliy metodning xilma-xil turlaridan biri о‘yin 
metodidir. 
О‘yin metodi – 
bolalar bilan ishlashda samarali bо‘lib, kо‘rgazmali obraz 
va kо‘rgazmali amaliy tafakkur elementlarini hisobga oladi. U turli harakat 
kо‘nikmalarini, harakatlarning mustaqilligini, о‘zgaruvchan sharoitga nisbatan 
tezkor javob reaksiyasini bir vaqtda takomillashuviga, ijodiy faollik kо‘rsatishga 
imkon beradi. 
Musobaqa metodi – 
maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarga ta’lim 
berishda u faqat pedagogik rahbarlik sharoitida qо‘llanilishi mumkin. Bu 
metoddan katta guruhlarda foydalanish mumkin. Musobaqalar bolalar kuchiga 
mos bо‘lishi, axloqiy-irodaviy fazilatlarni tarbiyalash, shuningdek, о‘z yutuqlarini 
va boshqa bolalarning muvaffaqiyatlarini tinglovchilarga ongli munosabatda 
bо‘lish 
asosida 
tо‘g‘ri 
baholash 
musobaqaning 
majburiy 
shartidir.
Tashabbuskorlik, qat’iylik, sabotlilik, dadillik, jasurlik, oliyjanoblik, о‘rtoqlik kabi 
irodaviy hamda axloqiy hislatlarni tarbiyalashda musobaqa metodining ahamiyati 
g‘oyat kattadir. Lekin shuni unutmaslik kerakki, birinchilik uchun raqobat qilish, 
kurashish salbiy xususiyatlarni (xudbinlik, hasad qilish, dag‘allik va h.k.) tarkib 
topishga imkon berishi mumkin. Shu sababli, musobaqa metodiga mohirona 
pedagogik rahbarlik qilingan taqdirdagina u ma’naviy tarbiya sohasidagi о‘z rolini 
oqlay oladi. Pedagogik jarayonda ta’lim metodlaridan mujassam holda 
foydalaniladi. 

---

14 
Kо‘rgazmali yoki og‘zaki metodlardan sо‘ng darhol bolalar amaliy 
harakatlarga, harakatlarni mustaqil bajarishga о‘tishlari lozim. Har bir metod 
vazifalarni hal etishga yordam beradigan bir qancha usullar majmuasidan iboratdir.