Болалар жарроҳлигининг ривожланиш тарихи. Замонавий

Гипоспадия.
Бу аномалияда сийдик чиқариш каналининг ташқи тешиги 
жинсий олатнинг орқа юзасида ёки оралиқида жойлашади, бинобарин, 
уретра маълум масофада, йўқ бўлади. Гипоспадия - энг кўп учрайдиган 
нуқсонли ривожланиш бўлиб ўғил болаларнинг ҳар 150-400 туғилганидан 1 
тасида учрайди. Гипоспадия ҳомила ривожланишининг 7-14 ҳафталарида 
юзага келади. Уретранинг қанча қисми йуқлигига, яъни сийдик чиқариш 
каналини ташқи тешиги жойлашган жойига - қараб гипоспадияни қуйидаги 
турлари фарқланади:
Бошча тури - тожсимон эгатда;
тана тури;
ёрғоқ тури;
оралиқ тури 
гипасподиясиз гипосподия (хордага ўхшаш тури) -
бу турда уретра тўлиқ бўлади, лекин у калта бўлгани учун жинсий олатни 
қийшайтириб уни ўсишига ҳалақит беради. 
Гипосподия фақат жарроҳлик йўли билан даволанади. Операция ҳажми 
унинг турига боғлиқ. Бошча турида кўпинча уретранинг ташқи тешигини 
торайиши бўлгани учун миатотомия операцияси қилинади. Операцияни 
моҳияти: уретрани дистал қисми 0,3-0,5 см қесиб кенгайтирилади ва кески 
жойига 2 та кетгут чок қўйилади. 
Гипоспадияни қолган турлари 2 этапда операция қилинади: 1 этап - 
жинсий олатни тўғрилаш ёки хордани кесиб олиб ташлаш операция 1,5-2 
ёшликда қилинади. 
2 этап - уретрапластика -6-13 ёшда қилинади. Бу операцияни кўп 
усуллари таклиф қилинган. Ҳозирги пайтда уретранинг етишмаган қисми 
жинсий олат терисидан (Дюплей, Гросс ва ҳ.к), ёрғоқ терисидан (Тетьев, 
Русаков ва ҳ.к.) ясаш усуллари қўлланилади. 
Кейинги йилларда, беморнинг 6 ойлигидан бошлаб, бир йўлакай ҳам 
жинсий олатни тўғрилаш, ҳам уретра пластика - чека кертмак терисидан 
фойдаланиб уретра ясаш операцияси (Ж. Бекназаров) муваффақиятли 
қўлланилади. 

---

282 
Ҳозирги пайтгача бу аномалияни тўғрилашнинг идеал усули йўқ, шунинг 
учун баъзи беморларда асоратлар (уретра оқмаси, рецидиви ва ҳ.к). 
кузатилиши натижасида қайта операция қилишга тўғри келади. Қизларда 
гипоспадия жуда кам ҳолларда учрайди ва қуйидаги турлари тафовут 
қилинади: 
1. қисман 
2. тўлиқ –сийдик тута олмаслиги йўқ 
3. тўлиқ - сийдик тутолмаслиги билан. 
Қисман гипоспадияда уретранинг ташки тешиги қиннинг дистал 
қисмида, тўлиғида эса ичкарироғида очилади. Бу аномалияни борлигини 
беморни ўзи ҳам сезмайди. Лекин бу беморларда сурункали цистит кўп 
ҳолларда учрайди. Тўлиқ гипоспадиянинг баъзи турларида қовуқ сфинктери 
етишмовчилиги - сийдик тутолмаслиги - кузатилади. Бу беморлар 14 ёшдан 
кейин операция йўли билан даволанади.