Болалар жарроҳлигининг ривожланиш тарихи. Замонавий

Орқа чиқарув канали ва тўғри ичак торайиши. 
Бу нуқсонлар барча аноректал нуқсонларининг 10-15 %
ини
ташкил 
этади. Торайиш кўпчилик ҳолларда тўғри ичакни эндодармат қисмини 
эктодермал қисмига ўтар жойида кузатилади. Баъзи ҳолда торайиш анал 
тешиги ва тўғри ичакни бир қисмини қамраб олиш мумкин. Торайишлар 
ичак эмбриотенизими реконализация давридаги ўзгаришлари таъсирида 
келиб чиқади. 
Клиника ва диагностикаси. Боланинг чақолоқлик даврида шикояти 
бўлмаслиги ҳам мумкин, 3-4 ойлигидан қўшимча овқат берилиши билан 
ахлат таркиби ўзгариши, ич қотиш ва ингичка лентасимон ахлат қилиши 
мумкин. Бу ҳол иккиламчи мегаколонга олиб келади. Касалликни кечиши 
торайишни диаметрига ва узунлигига боғлиқ. Ташхис қўйиш унчалик қийин 
эмас, бармоқ билан кўрилганда торайиш борлиги аниқланади. Бармоққа 
худди узук тақгандек бўлади, агар торайиш анча тор бўлса бармоқ ўтмаслиги 
ҳам мумкин. Торайиш тўғри ичакни юқори қисмларида бўлса 
ректороманоскопия ёрдамида текшириш мақсадга мувофиқдир. Торайиш 
даражасини Гегар бужлари ёрдамида аниқланади. 
Бу касалликни орқа чиқарув тешиги атрезиясининг оралиқ оқмаси ва 
Гиршпрунг касаллиги ректал, шакли билан қиёсий таққослаш керак. Орқа 

---

200 
чиқарув тешиги артезияси оралиқ оқмасида сфинктер оқмасидан ташкарида 
жойлашганлиги аниқлаш мумкин. Гиршпрунг касалигида мустақил ахлат 
бўлмайди ва ирригографияда ичкакда аганглионар зона борлиги аниқланади. 
Даволаш.
Беморлар консерватив ва оператив йўл билан даволанади. 
Консерватив даво Гегар бужлари ёрдамида ичакни бужлаш йўли билан 
амалга оширилади. Агар консерватив даво 1-1,5 ой мабойнида фойда 
бермаса унда оператив йўл билан даволанади. Торайиш анал каналида 
бўлганда, торайган жой узунасига кесилиб, кўндалангига тикилади. Торайиш 
жуда тор ва узун бўлганда, торайиш тўғри ичакни ичкари қисмларида 
жойлашганда Гартман операцияси қилинади. 
Услуби:
Ичак чок ушлагичга олиниб атрофи айлана қилиб кесилади. 
Соғ жойигача ажратилади, чандиқлашган жойи бўлса у кесиб олинади ва соғ 
ичак терига чоклар билан мустаҳкамланади. Торайишлар ичакнинг юқори 
қисмида жойлашганда паракокцигеал-оралиқ проктапластикаси қилган 
маъқул.