Болалар жарроҳлигининг ривожланиш тарихи. Замонавий

 Асоратлари 
1. Перитонит. Операция пайтида қорин бўшлиғининг ифлосланиши ёки 
гемотомаларнинг йиринглашуви натижасида қорин парданинг яллиғланиши 
кўзатилади. Бу асоратни ўз вақтида ташхис қўйиш жуда қийин ҳисобланиб, 
тана ҳарорати 37,5-38
о
С бўлиб, бемор аҳволи аста-секин оғирлаша боради. 
Қовуқ атонияси ва ўзоқ вақт ичак парези кўзатилади. Қусиш камдан-кам 
бўлиб, бу ташрих ярасидаги оғриқ билан жарроҳ фикрини чалғитади. Қон 
таҳлилларида лейкоцитлар миқдорини операциядан кейинги перитонитга хос 
бўлиб, бунда шошилинч релапаротомия қилиш зарур ҳисобланади. 
2. Ичак ортиғини некрози 
(чиқиши)
. 
Озиқлантирувчи қон 
томирларининг нотўғри боғланганлигидан ёки орқа чиқарув тешигини 
етарлича кенгайтирилмаган қон томирлар қисилиб қолади ва натижада 
ичакни чириши келиб чиқади. 
3. Сийдик пуфагини атонияси: Тўғри ичакни ажратиш қовуқ нервлари 
инвервациясини бўзилиши натижасида келиб чиқади ва бу ҳолат 18-20 кун 
давом этади. Баъзи ҳолларда эса бу йиллаб давом этиши кўзатилади. 
4. Ичак қобиқлари ораси абcцесси. Тўғри ичак шиллиқ пардасини 
ажратиш пайти ассептика қоидаларини бўзилиши натижасида тушувчи ичак 
ва тўғри ичак қобиқлари орасида йиринг пайдо бўлади. Бемор тана ҳарорати 
39-40
о
С гача кўтарилиб, қонда лейкоцитлар миқдори ошади. Анал тешиги 
атрофи пайпасланганда бемор оғриқ сезадию Қорин юмшоқ ва оғриқсиз 
бўлиб, қорин парда яллиғланиш белгилари манфий бўлади. Ичак қобиқлари 
зонд киритиб кўрганимизда йиринг чиқиши ташхисга аниқлик киритади.
Долихосигма -
бу сигмасимон ичакнинг узайишидир ёки узун 
сигмасимон ичакдир. Касалликнинг куйидаги жойлашиш шакллари тафовут 
килинади: 
S – симон (53 %) 
бир ковузлокли (27,8 %) 
икки ковузлокли (57 %) 
куп ковузлокли (9,9 %). 
Баьзан сигмасимон ичак, йугон ичакнинг талок ва жигар букилиш 
сохаларигача хам бориши мумкин. 
Долихосигмани гохида амалий жихатдан соглом деб хисобланган 
болаларда учрашини хисобга олиб, норма деб каралсада, баьзан унинг 
сурункали ич котиши ва кориндаги огрикни чакиришини хисобга олиб, 
сигмасимон ичакнинг нуксонли ривожланиши деган фикр хаёлга келади. 

---

211 
Шунинг учун долихосигмани канчалик даражада норма деб, балки 
патологияга кириш дарвозаси деб караш максадга мувофик булади.