Болалар жарроҳлигининг ривожланиш тарихи. Замонавий

 
Сурункали гематоген остеомиелит 
Сурункали гематоген остеомиелит 2 гуруҳга бўлинади: 1) бирламчи 
сурункали гематоген остеомиелитлар (Броди абсцесси, Олльенинг 
альбуминозли остеомиелити, Гарренинг склерозловчи остеомиелити, 
Попкировнинг антибиотикли остеомиелити); 2) сурункали гематоген 
остеомиелит. 
Сурункали гематоген остеомиелит суякда яллиғланиш жараёнининг 
чегараланиши билан характерланади. Ўткир гематоген остеомиелитнинг 
сурункали шаклига ўтиш сабаби суякнинг ғовак моддасида яллиғланиш 
жараёни тўхтамасдан некрознинг давом этишидир.
Ўткир гематоген остеомиелитнинг сурункали босқичга ўтиш муддати 
Ю.Ф.Исаков буйича 4-6 ой, бизнинг фикримизча эса 2- ойдан бошлаб утиши 
мумкин. Сурункали гематоген остеомиелит патоморфологик томондан 
суякда секвестр, секвестрал бўшлиқ ва секвестрал қути ҳосил бўлиши билан 
характерланади. 
Клиникаси. Сурункали гематоген остеомиелитнинг клиник манзараси 

---

135 
касалликнинг қайси босқичда кечиши, суякдаги деструкция ҳажми ва 
асорати бор-йўқлигига қараб ҳар хил бўлади. Касалликнинг кечишига қараб 
хуруж ва ремиссия босқичлари фарқ ланади. Бундан ташқари, унинг оқмали 
ва оқмасиз турлари тафовут қилинади. Оқмалар ҳар хил ҳажмда ва шаклда 
бўлиши ҳамда улардан грануляцион тўқималар ўсиб чиқиши билан 
характерланади.
Диагностикаси.
Сурункали гематоген остеомиелит касаллигида 
диагноз беморларнинг шикояти, анамнези, клиник белгилари ва қўшимча 
текшириш хулосаларига қараб қўйилади. 
Рентген ёрдамида текшириш. Суякни 2 та проекцияда рентген килиш 
суякда кечаётган яллиғланиш жараёнини аниқ баҳолашга ёрдам беради. 
Бунда секвестрал қути ва унинг ичида ётган секвестрлар кўзга ташланади 
Фистулография. Ушбу усул касалликнинг оқмали турида қўлланилади. 
Фистулография ёрдамида оқманинг йўли, йирингли бўшлиқ ва секвестрлар 
жойлашган соҳаси ҳамда ўлчами аниқланади.