Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

 
PMA (papillyar-marginal-alveolyar) ko`rsatkichini aniqlash. 
Bu ko`rsatkich milk shilliq pardasida yallig`lanish jarayonining darajasini va 
tarqalish ko`lamini ko`rsatadi. Umumiy milklar sathi 100 deb olinib, foizlarda 
ifodalanadi. Milk so`rg`ich qismi (S) yallig`lanishi bilan qirg`oq qismining 
yallig`lanishi (M) 2 ball bilan; alveolyar (A) qismining yallig`lanishi 3 ball bilan 
baxolanadi va quyidagi formula asosida hisoblab topiladi.
PMA ko`rsatkichi=∑
ballar
*100 % 
3*tishlar soni 
Quyidagi misolga qarang: 
M 
R
A 
PMA ko`rsatkichi=(2+2+2+2+1+1+1+1+3+3+3+3) *100=33,3% 
3*24 
Demak, bu misoldan ko`rinib turibdiki, 12 ta tish atrofidagi milk to`qimasi 
yallig`langan va u umumiy milk sathining 33,3 foizini tashkil qiladi (og`izda 24 
dona tish mavjud). Milk shilliq pardasi lyugol eritmasi bilan bo`ladi. 
Milklarda qon oqish darajasini aniqlash 
Qon oqish belgilarining mavjudligini bemordan so`rab-surishtirilib aniqlanadi. 
I darajali holatda qon oqish belgisi juda kam hollarda bemor shikoyatida keltiriladi. 
II darajali holat tishlar tozalanganda har gal aniqlanadi. 
III darajalisida qon oqish belgisi o`z o`zidan yoki ovqat chaynaganda kuzatiladi. 
 
Komplek periodontal indeks(KPI) ni aniqlash. 
Leus P.A.(1988) tomonidan taklif qilingan kompleks periodontal indeks tish atrofi 
to`qimasi xolatini sifat va miqdor jixatdan to`laqonliroq xarakterlash uchun 12 
yoshgacha bo`lgan bolalarda qo`llaniladi.
Mazkur indeksni aniqlash odddiy stomatologik instrumentlar yordamida amalga 
oshiriladi. 3-4 yoshli bolalarda 55, 51, 65, 75, 71, 85; 7-11 yoshli bolalarda 16,11, 
26, 36, 31, 46 tishlar atrofidagi parodont to`qimalari; o`smir va katta yoshli 
bolalarda 17/16, 11, 26/27, 36/37, 31, 46/47 tishlar atrofidagi to`qimalar 
tekshiriladi.
KPI ni baxolash: 
Kodlar 
0 - sog`lom parodont, asboblar yordamida tekshirilganda o`zgarishlar 
aniqlanmaydi;
1 – tish karashi aniqlanadi, zond yordamida tishlar orasida yoki tish koronkalari 
satxida aniqlanadi; 
2 – milklar qonashi, zond yuritilganda aniqlanadi; 
3 - tish toshlari, milk usti yoki milk ostida aniqlanadi; 
4 – parodontoal cho`ntak, zond yuritib aniqlanadi; 
5 – tishlar qimirlashi (II-III darajali patologik tish qimirlashi) 

---

114 
O`rganiladigan tishlar bo`lmagan taqdirda qo`shni tish atrofidagi parodont 
tekshiriladi. 
KPI ko`rsatkichini aniqlash formulasi 
∑
ballar
KPI=------------- 
n 
n- tekshirilgan tishlar soni 
Tekshirish natijalarini baxolash: 
0,1-1,0 – parodont kasalligi boshlanish xavfi mavjud; 
1,1-2,0 – kasallikning yengil darajasi; 
2,1-3,5 – kasallikning o`rta darajasi; 
3,6-5,0 – kasallikning og`ir darajasi.