Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

 
7.10. Til kasalliklari
Og`iz bo`shlig`ida uchraydigan kasalliklar tilni ham jarohatlaydi, ammo 
shunday xastaliklar mavjudki, ular faqat tilning shilliq pardasidagina o`z aksini 
topadi.
 
7.10.1. Deskvamativ glossit
Bu xastalikning kelib chiqish sabablari bugungi kunda aniqlanmagan. 
Olimlarning taxminiga qaraganda xastalik til shilliq pardasida joylashgan asab 
tolalari trofikasi (oziqlanishi)ning buzilishi, bolalarda gijjali invaziya, ekosudatli 
diatez va xazm sistemasi kasalliklari mavjudligi bilan bog`liq. Ko`pgina hollarda 
bolalar sog`lom bo`lishadi. Xastalik bolalar tug`ilgandan so`ng birinchi oylar va 
yillarda aniqlanadi. 
Xastalikning klinik kechishi
. Tilning ustki (spinka) va yon sathlari 
yuzasida oq sarg`ish yoki och kulrang dog`lar epiteliy qavatining ko`pchishi, uning 
yuza qavatining to`kilishi natijasida paydo bo`ladi. Natijada yupqalashgan shilliq 
qavat qizarinqirab turadi. Qizil dog`lar atrofida epiteliy ko`pchigan va to`kilish 

---

238 
arafasida bo`ladi. Deskvamatsiya o`choqchalari bir necha nuqtada joylashgan 
bo`lishi mumkin. Ular dumaloq, ovalsimon, yarim halqa shaklida bo`lib, bir biri 
bilan qo`shilib, til yuzasida o`ziga xos geografik relefni hosil qiladi. (51-rasm) 
Bunday o`zgarishga uchragan tilda epiteliy qavati tez to`kilishi va 2-3 kun 
mobaynida tezda qaytadan tiklanishi mumkin. Bunday o`zgarishlar oqibatida til 
relefi tez-tez o`zgarib turadi. Bolaning umumiy ahvoli o`zgarmaydi. Ovkatlanish 
paytida sezilar-sezilmas darajada yengil achishishlar kuzatiladi. Bu xastalikni 
organizmda vitamin tanqisligi natijasida xazm sistemasi kasalliklari, nerv va 
endokrin bezlar sistemasi buzilishlari bilan bog`liq bo`lgan til shilliq qavatidagi 
o`zgarishlardan farqlay olish lozim. Bayon qilingan kasalliklarda til yuzasida yirik 
deskvamativ o`zgarishlarga uchragan tasmalar, dog`lar hosil bo`ladiki, ular 
o`rnining asl xoliga kelib tiklanishi uchun xaftalab kerak bo`ladi. Bunday hollarda 
til shilliq pardasi sekinlik bilan tiklanib, asosiy xastalikning tuzalishiga bog`liq 
bo`ladi. 
Xastalik davosi
. Maxsus dori-darmonlar bilan davolashning xojati yo`q. 
Bolalarga shilliq qavat trofikasini yaxshilash maqsadida kaltsiy pantotenati 0,03-01 
g miqdorda kuniga 3 marta bir oy davomida ichish uchun buyuriladi. Shilliq parda 
sathiga 10% li anestezinli o`simlik moylarini surtish xastalikni bartaraf etishda 
ijobiy natijalar beradi. Ota-onalarga bunday o`zgarishlarning asoratsizligini 
tushuntirish bilan kifoyalanmoq kerak.