Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари

Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари 
338 
3. Ўсмирлар ўзаро нима ҳақида гаплашаётгани ва муҳокама қилаётганини 
мунтазам ва диққат билан эшитишлари лозим. 
4. Ўсмирлар суҳбатларига сездирмасдан, лекин самимий ва кўнгилчан, тенг 
равишда қўшилиш, ўсмирлар катталарни ўз жамиятларига қўшишлари ва 
ўзларини ҳаяжонланатирувчи масалаларни улар билан ишончли муҳокама 
қилишларига эришиш лозим. 
4-вазият. Ҳаётда биринчи навбатда нима билан шуғулланиш ҳақидаги ўсмирлар 
ва катталарнинг тасаввурлари ажралиб туради. Ўсмир катталар уни нимага 
ундаётганини аҳамиятини охиригача тушуниб етмайди. Ўсмир ўз келажаги 
ҳақида ўйламайди, ўзини келажакка тайёрламайди, ҳозирги пайтдаги истаклар ва 
эҳтиёжлардан келиб чиқиб ҳаракат қилади. Бундан ташқари, ўсмирнинг ота-
оналарга ва уларнинг фикрига боғлиқ бўлмаган қандайдир ўз режалари ва 
қизиқишлари бўлиши мумкин. 
Шунинг учун аслида ўсмирни нима безовта қилаётганини, у ота-онасига қулоқ 
солмасдан ўзини нима учун бундай тутаётганлигини диққат билан тушуниб олиш 
лозим. Буни ҳар хил йўллар билан амалга ошириш мумкин. Биринчидан, ўсмир 
хулқини маълум вақт давомида диққат билан кузатиш керак. Иккинчидан, уларни 
очиқ суҳбатга чақириб, батафсил сўроқ қилиш лозим. Кейин, ўсмир истакларига 
қандай ва нима билан чиқиш, унинг психологияси ва хулқини қандай қайта қуриш 
ҳақида ўйлаб олиш керак. Ўсмирга таъсир қилишнинг олдин самарасиз бўлган ва 
ўсмир томонидан аниқ салбий реакциялар келтириб чиқарган усулларидан 
фойдаланишдан воз кечиш керак. Ота-оналар сабот билан мулоқотнинг фақат 
ижобий малакаларини қўллашлари лозим. Бу ерда уларга психолог билан доимий 
равишда маслаҳатда бўлиш қўл келади. 
Адабиётлар рўйхати: 
1. Р.С.Немов. Психологическое консультирование. Москва. “Владос”. 2000 г. 
 
 
MAKTABGACHA BO`LGAN BOLALAR PSIXOLOGIYASI