Бола – одоби билан азиз (Фарзанд тарбиялашда ота-оналарга маслаҳатлар) Нашрга тайёрловчи: Зиёвуддин Раҳим

Фойдали насиҳатлар
1. Умар ибн Хаттоб шундай деди:“Инсонларга 
чиройли дўст бўлиш ақлнинг ярмидир. Билмага-
нини чиройли тарзда сўраш илмнинг ярмидир. 
Чиройли тадбир қилиш ҳаётдаги бахтнинг яр-
мидир”.
2. Одамнинг дўсти кўп бўлса, душмани кам 
бўлади.
3. Дўсти кўп кишининг юраги тоғдек.
4. Чин дўстликка қилич ҳам бас келолмас.
5. Сохта дўст – очиқ душмандан ёмон.
6. Модомики, менинг дўстим душманим билан кўп ўтирган 
экан, мен уни ҳеч дўст деб билмайман. Чиндан ҳам заҳар ара-
лашган шакардан сақланиш керак, илонга қўнган пашшадан эса 
қочмоқ керак.
7. Ҳар нарсанинг янгиси, аммо дўстнинг эскиси яхши.
8. Ҳар кимнинг дўст ёки душманлиги оғир кунларда билинади.
9. Бир ҳаким шундай дейди: «Дўстинг берган маслаҳат 
туфайли иш тутсанг-у, бироқ натижа ёмон бўлиб чиқса, сен 
дўстингни маломат қилма, унга: “Сен айтгандек қиламан, деб 
ишим чаппасига кетди, нега сенга маслаҳат солдим-а!» демагин. 
Чунки яна иш юзасидан унга маслаҳат солсанг, маслаҳати тўғри 
бўлса-да, оқибати ёмон бўлишидан қўрқиб, сенга айтмайди.
10. Синалмаган дўст ва синалмаган душманга ишониш кат-
та хатодир.

---

– 95 –
Жамият олдидаги вазифалар
аълумки, одамлар жамоат бўлиб яшайди. Шундай экан, 
уларнинг бир-бирлари олдида вазифа ва мажбуриятла-
ри бор. Жамият аъзолари ўртасидаги муносабат қоидаларига 
риоя қилинганида жамиятда тартиб бўлади, одамлар тинч-
хотиржам ва бахтли ҳаёт кечирадилар.
Биринчи навбатда ҳар бир инсон ҳурмат-эҳтиромга лойиқ 
эканини билиб олишимиз керак. Инсон зотини камситиш, 
жонини хатарга қўйиш, мулкини топташ ва иззат-обрўсини 
тўкиш асло мумкин эмас. Агар ким шундай қилса, катта жи-
ноятга қўл урган билан баробардир. Ҳар қандай жамиятда 
ўғрилик қилган, одамлар мулкини ноҳақ тортиб олган ва ал-
даган қаттиқ қораланади. Бу нарсага муқаддас динимиз Ис-
ломда ҳам қаттиқ эътибор берилган. Динимизда ўғрилик ва 
одамлар шаънини оёқ ости қилиш ҳаром ишлардан экани таъ-
кидланган.
Ҳурматли фарзандлар, жамият олдидаги вазифаларни са-
наб ўтар эканмиз, беихтиёр “давлат мулки” деган тушунча 
ёдимизга келади. Давлат мулки бу миллат мулкидир. Унда бар-
чанинг ҳақи бор. Шу сабаб одобли болалар давлат мулкини 
ўғирлаши, унга зарар бериши керак эмас, балки уни ўз мул-
кидек қўриқлаши лозим. Сен мактабдаги ўқув жиҳозларини, 
парта ва дарсликларни қанчалик авайлаб-асрасанг, давлат мул-
кини сақлаган, ўзингга ва жамиятга фойда келтирган бўласан.