Бола – одоби билан азиз (Фарзанд тарбиялашда ота-оналарга маслаҳатлар) Нашрга тайёрловчи: Зиёвуддин Раҳим

13. Uyquning ahamiyati.
Uyqu faqat tana uchun emas, balki miya dam olishi uchun 
ham muhimdir. Vaqtida uxlamagan o‘quvchi ishyoqmas, dangasa 
va hafsalasiz bo‘lib, uning ish unumdorligi ham pasayadi. Shu 
sababli o‘quvchilar uyqu soatlariga e’tiborli bo‘lib, me’yorida va 
vaqtida uxlab dam olishlari kerak. Ammo bolalar quyidagilarni 
unutmang:
– ko‘p uxlagan odam ko‘p dam oladi, deb juda vaqtli uxlash 
noto‘g‘ri. Majburiy dam olish insonni asabiy holga keltiradi.
– ko‘p uxlagan odam ham vaqt yo‘qotadi, ham dangasa bo‘lib 
qoladi.
– ertalab vaqtli uyg‘onib, sokin muhitda dars qilish yaxshi 
natija beradi.
Foydali maslahatlar
1. Daryolarning doim dengizga qo‘shilishi uning 
suviga ta’sir qilmaganidek, amal va lazzat haqiqiy 
ilm oluvchiga ta’sir ko‘rsata olmasligi kerak.
2. Agar bir shogird ilm va muallimni yaxshi 
ko‘rmasa, qunt bilan o‘qimasa, maqsadiga eta 
olmaydi.
3. Hech qachon ilm o‘rganish ishida uzilish yuz bermasligi kerak. Negaki, 
bu katta yo‘qotishga olib boradi.
4. Ta’lim oluvchi uzluksiz holda dars qilishi, sheriklari bilan yoki 
yolg‘iz o‘zi masalalarni takrorlab turishi lozim.
5. Bizning maqsadimiz o‘quvchini toliqtirib qo‘ymaslikdir. Hadeb 
bir narsani o‘qiyverish zeriktiradi va toqatini toq qiladi. Agar o‘quvchi 
bir masaladan boshqa masalaga o‘tib tursa, u xuddi turli-tuman bog‘-
rog‘larni sayr qilgandek zavqlanadi, bir bog‘dan o‘tar-o‘tmas boshqa 
bir bog‘ boshlanadi. Kishi ularning hammasini ko‘rgisi keladi. Har 
bir yangi narsa kishiga rohat bag‘ishlaydi.
6. Ta’lim oluvchi ilmni hurmat qilishi kerak, kitobni erga qo‘yishi 
va uni iflos qo‘llari bilan ushlashi mumkin emas.
7. Ta’lim oluvchi eyish, ichish va uxlash kabilarni ham unutib 

---

– 317 –
qo‘ymasligi, shuningdek, hashamatli hayotni orzu qilmasligi kerak. 
U insonlar bilan chiroyli muomala qilishi va o‘ziga tegishli bo‘lmagan 
narsalar bilan shug‘ullanmasligi lozim.