Bojxona instituti bojxona ekspertizasi va tovarlarni tasniflash kafedrasi

4. Lak va bo’yoq tovarlarining turlari

Lak va bo’yoq surtilgan yuzada kislorod ta’sirida polimerizatsiyalanib, tovarlarga bezak beradigan pishiq parda hosil qiladi. Surtilgan yuzada tez qurishi uchun ularga naftenat, linoleate va rezinatlarning kobalt, marganets hamda qo’rg’oshinli tuzlari aralashmasidan tayyorlangan sikkativ qo’shiladi.

Lak-bo’yoq turlari

Bo’yoqlar

Aliflar

Laklar

Aliflar. Alif yog’och buyumlarning yuzasiga yopishqoqligini oshirish maqsadida bo’yashdan oldin surtiladi va yog’li bo’yoqlarni eritishda qo’llaniladi.

Tabiiy efirlar. Tez quriydigan zig’ir va kanop yog’laridan ochiq qozonlarda 160C da yoki yopiq qozonlarda 280C da qizdirish natijasida olinadi.

Yarim tabiiy aliflar. Bular yuqori haroratda qizdirilgan yoki kimyoviy qayta ishlangan o’simlik yog’lariga erituvchi moddalar qo’shib olinadi.

Hom-ashyosiga qarab 2 turga bo’linadi

Laklar. Turli qatronlar va yog’larning organic erituvchi moddalardagi eritmasi bo’lib, buyumlar yuzasida tiniq hamda yaltiroq parda hosil qilish uchun ishlatiladi. Hom ashyosi bo’yicha 4 guruhga bo’linadi: yog’li, qatronli, nitro, asfaitobitum.

Bo’yoqlar. Parda hosil qiluvchi moddalar va bo’yoq kukuni aralashmasini erituvchi moddalardan eritib olinadi. Bu guruhga shpaklevka va gruntovkalar ham kiradi. Bo’yoqlar gruntovka va shpaklevkalar uchun ishlatiladigan pigmentlar rangi bo’yicha 7 guruhga bo’linadi: oq, qora, sariq, qizil, jigarrang, ko’k, yashil.