Bog‘dorchilik o‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan kasb-hunar kollejlari o‘quvchilari uchun o‘quv qo‘llanma sifatida tavsiya etilgan «O‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati»

Qalamcha payvand qilish usullari – kurtak payvand tut-magan payvandtaglarda bahorda po‘stloq yog‘ochlikdan yaxshi ko‘chadigan bo‘lib qolgandan keyin kurtaklari uyg‘onmagan o‘suv kurtaklari qayta payvand qilinadi.


Oddiy qalamcha payvand shundan iboratki, qalamcha ham, payvandtag ham, qalamcha yo‘g‘onligiga nisbatan 4–5 barobar uzunlikda qiya qilib kesiladi. Keyin qalamchaning kesilgan joyi payvandtagning kesilgan joyiga shunday qo‘yiladiki, payvand­ ustning kambiy qatlami payvandtagning kambiy qatlamiga tegib turishi lozim, aks holda ular tutmaydi.


28-rasm. Qalamcha payvandning turli usullari.

83

Iskana payvand – bu usulda payvand qilinganda pay-vandtag o‘z o‘qiga nisbatan ko‘ndalangiga kesiladi. Qalam-chani payvandtag yorig‘ida tiqib qo‘yilayotganda tirqish bog‘ pichog‘ining uchi yoki qattiq yog‘ochdan yasalgan pona bilan ikki tomonga shunday qilib kerib qo‘yiladiki, qalamcha uning orasiga bemalol kiradigan hamda payvandtag bilan payvand­ ustning kambiy qatlamlari bir-biriga to‘g‘ri keladigan bo‘lishi lozim.


Tilma payvand qilishda payvandtagning pastki qismi 20– 25 sm qoldirib, kesiladi. Keyin yer yuzidan 5–8 sm yuqori qismi qiya qilib, tana yo‘g‘onligining yarmidan oshirmay bo‘yiga kesi-ladi. Qalamchaning oxirgi kurtakdan pastki qismi uchi o‘tkir po-nasimon qilib ikki tomonidan yo‘niladi, keyin kambiy qatlamlari bilan bir-biriga to‘g‘ri keladigan qilib, payvandtagning tilingan joyiga qo‘yiladi.