Bodring, uni tarqalganligi va agrotexnikasi Reja: - 1. Bodringning selektsiya va urug’chiligida ahamiyatga ega bo’lgan morfobiologik xususiyatlari.
- 2. Selektsiya yutuqlari va asosiy yo’nalishlari.
- 3. Urug’lik ekinlarni yetishtirish texnologiyasining xususiyatlari.
- 4. Urug’larning nav va ekish sifatlarini saqlab qolish va yaxshilash usullari.
- 5. Mevalarini terish, urug’larini ajratib olish va saqlash.
Bodring – Cucurbitaceal – oilasining Cucumis - avlodi C.Sativus – turiga mansub. - N.N.Tkachenko bo’yicha S. sativus
- Var.vulgaris - oddiy bodring
- Var.hermaphroditus –
- ikki jinsli gulli bodring
- Var.hardwickii - yovvoyi bodring.
Ochiq maydon navlarining poyalari har xil uzunlikka ega o’rmalovchi lianalardir. Uzunligi bo’yicha kalta 60 sm gacha, o’rtacha – 61-150 sm. va uzun - 150 sm dan baland poyali navlari bo’lib, poyasining uzunligi bir necha santimetr kalta poyali navlari (pakana) ham mavjud. - Ochiq maydon navlarining poyalari har xil uzunlikka ega o’rmalovchi lianalardir. Uzunligi bo’yicha kalta 60 sm gacha, o’rtacha – 61-150 sm. va uzun - 150 sm dan baland poyali navlari bo’lib, poyasining uzunligi bir necha santimetr kalta poyali navlari (pakana) ham mavjud.
- Ko’pchilik navlari monopodial tarzda shoxlanadi, o’sishning detirminant tipi ham bor.
- SHoxlanishiga qarab bodring navlari: a) kuchli shoxlanadigan (8 tadan ortiq yon shoxlar hosil qiladi), b) o’rtacha shoxlanadigan (5-8 tadan shoxlar hosil qiladi) va v) kuchsiz shoxlanadigan (1-4 shox beradi).
Sust shoxlanadigan ba’zi detirminant navlari shoxlanmaydi. Yopiq maydonlarda ekiladigan ba’zi navlar uchun shoxlanishning o’z – o’zidan idora etilishi xosdir. Ular 3 xil: - Sust shoxlanadigan ba’zi detirminant navlari shoxlanmaydi. Yopiq maydonlarda ekiladigan ba’zi navlar uchun shoxlanishning o’z – o’zidan idora etilishi xosdir. Ular 3 xil:
- 1.Poyaning uchki ko’rtagi ustunlik qilib, o’sish to’xtab qoladi, shu ko’rtak chimdib olib tashlansa keyin shoxlanish boshlanadi (Dinzo-si navi).
- 2.Bosh poyada birdaniga bir nechta tuguncha o’sib borishi uchun shoxlanish to’xtab qoladi.
- Bosh poyaning hosili yig’ishtirib olingandan so’ng shoxlanish boshlanadi (Estafeta, Syurpriz, Aprelьskiy, Zozulya va h.z).
- 3. Bunday o’simliklarda 2-3 bug’im hosil bo’lgandan keyin o’sishdan to’xtaydigan oxirgi (detarminant) tipdagi shoxlar chiqib, shoxlanishni to’xtatib qoladi. Ularda bosh poyaning o’sishi o’simlikka nisbatan barvaqt tugaydi.
- Mevalarining uzunligi bo’yicha 3-70 sm gacha, og’irligi – 20-300 gr, rangi – oqdan to’q yashilgacha, tekisligi – tekisdan qovurg’ali va tikanak dumboqchali bo’lishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |