Bobur n o m id a g ia n d ijo n davlat universiteti ru stam bek shamsutdinov, shodi k a rim o V



Download 11,52 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/253
Sana31.12.2021
Hajmi11,52 Mb.
#219543
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   253
Bog'liq
2 5467894839875994463

j o


18

VATAN  TARIXI

k o ‘zlari  qisiq  b o ‘lgan.  Buning  asosiy  sababi  avlod-ajdodlarimiz 

yashagan  m o‘tadil  geografik  iqlim  sharoitining  uzoq yillar davomida 

ulaming  tanasiga  tabiiy  ta ’sirining  natijasidir.  Yevropadagi  oqtanli 

odamlar va Afrika qit’asidagi  qora tanli  odamlar xususida ham xuddi 

shu fikr va g ‘oya asoslidir.

So‘nggi  paleolit  davrida  0 ‘rta  Osiyo  hududida  yashagan 

odamlaming  mehnat  qurollari  ham  ancha  takomillashdi,  suyak 

va  shoxdan  yasalgan  buyumlar:  igna,  qarmoq,  har  xil  bezaklar 

shakllangan,  tosh  qurollar  ancha  ixchamlashgan.  Parmalash  asbobi 

paydo  b o ig a n ,  asosan  bu  davrda  tosh  va  suyaklami  parmalaganlar. 

Bundan  2 5 -30  ming  yillar  burun  insonlar  kesuvchi,  qirquvchi  va 

parmalovchi qurollami ixtiro qilganlar.

So‘nggi  paleolit  davrida  tasviriy  san’at  rivoj  topdi.  Bu  davrda 

odamlar  yashash  uchun  o ‘zlariga  turar  joylam i  kashf  etdilar, 

toshlarga  rasm  solganlar,  tosh  va  suyaklarga  hayvonlar,  baliqlar 

va  odamlaming  qiyofalarini  o ‘yganlar.  Tosh  va  suyakdan  yasalgan 

haykalchalarda ona u ru g ig a  e ’tiqod qilinganligi tasvirlanadi.  Demak, 

bu  davrda jamiyatda  «ibtidoiy  to‘da»  o ‘rnini  matriarxat  -   ona  urug‘i 

jamiyati,  y a’ni  «urug‘chilik  jamoasi»  egallaganligini  ko‘ramiz.  Bu 

davrga kelib  ayollar jamiyatda yetakchi  mavqeni  egallaganlar.  Jinslar 

o ‘rtasida  mehnat  taqsimoti  kelib  chiqqan.  Ayollar  oziq-ovqatlami 

saqlash,  ovqat  tayyorlash,  oilani  zarur  y o q ilg i  bilan  ta ’minlash, 

bolani  boqish  va  tarbiyalash  ishlari  bilan  m ashg‘ul  boiganlar. 

Erkaklar esa asosan ovchilik bilan shug‘ullanganlar,  mehnat qurollari 

tayyorlaganlar.  Bu  davrda  qarindosh-urugiar  o ‘rtasidagi  nikoh 

taqiqlangan,  y a’ni  «ekzogamiya»  paydo  b o igan .  Bu  esa  insonning 

biologik jihatdan takomillashib borishini  ta’minlagan.

Odamlar  o ‘rtasida  o ‘troq  hayot  kechirish  tobora  ustun  mavqega 

ega  b o ia   borgan.  U m g‘chilik  jamiyatida  dastlabki  diniy  e ’tiqodlar 

va  marosimlar  kelib  chiqqan:  Animizm  (mhga  sig‘inish),  totemizm 

(ajdodlar mhiga  siginish),  magiya (sehrgarlik)  shular jumlasidandir.

0 ‘rta  Osiyoda  so‘nggi  paleolit  davriga  mansub  topilmalar, 

yodgorliklar  kam,  albatta  bu  tarixiy  o ‘tmishimizni  yetarli  darajada 

o ‘rganilmaganligi  oqibatidir.  So‘nggi  paleolit  davrida  odamlar 

yashagan  makonlar  Samarqand  shahar  istirohat  bog‘i  hududida, 

Buxoro  viloyatidagi  Qoratov  to g in in g   yon  bag‘rida,  Ohangaronda, 

T o‘ytepadagi  K o‘kbuloq makonlari  va Oqtosh g ‘oridan topilgan.

0 ‘rta  Osiyo  hududida  bugungi  kunda  so‘nggi  paleolit  davriga 

oid 30  dan ortiq yodgorliklar topib  o ‘rganildi.



I bob. 0 ‘rta Osiyo ibtidoiy tarixining davri va bosqichlari.

Ibtidoiy tarixni davrlashtirish

19


Download 11,52 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish