Bobur n o m id a g ia n d ijo n davlat universiteti ru stam bek shamsutdinov, shodi k a rim o V

SULTON ALI  MASHHADIY 

( 1 4 3 2 - 1 5 2 0 )

Xattotlik  san’atining  buyuk  namoyandalaridan  biry  Sulton  Ali 

M ashhadiydir. 

U  1432-yilda  Mashhadda  tug‘ilgan.  Yoshlikdan 

husnixatga qiziqqan.  Sulton Ali husnixat sultoni darajasiga ko‘tariladi 

va  «Qiblatul-qutob»  («Kitoblar  qiblasi»)  va  «Sultonun-xattotin» 

(«Xattotlar sultoni»)  deb elda nom taratadi.

Sulton Ali  1461-yilda Nizomiyning  «Mahzanul-asror»  dostonini, 

1464-yilda Hofiz devonini va  1465-1466-yillarda Alisher Navoiyning 

devonini ko‘chirgan.

Sulton  Ali  Mashhadiyning  ijodiy  faoliyatida  Husayn  Boyqaro 

va  Alisher  Navoiylaming  salmoqli  o ‘mi  bor.  U  Husayn  Boyqaro 

kutubxonasida  ishlagan va  Hirot  hattotlariga  rahbarlik  qilgan.  Sulton 

Ali  shaxsan  Husayn  Boyqaro  va  Alisher  Navoiy  topshiriqlarini 

bajargan  va  ulaming  asarlarini  ko‘chirgan.  U  har  kuni  Husayn

---

478

V ATAN  T A R IX I

Boyqaro  uchun  50,  Navoiy  uchun  20  bayt  ko‘chirar  edi.  Bundan 

tashqari  Sulton  Ali  Nizomiy,  Farididdin  Attor,  Xofiz  Sheroziy, 

Dehlaviy,  Jomiy  asarlarini  ham  ko ‘chirish  bilan  shug‘ullangan. 

Mashhur  hattot  k o ‘chirgan  50  dan  ortiq  asar  bizgacha  yetib  kelgan. 

Bu  asarlar  Toshkent,  Sankt-Peterburg,  Parij,  Berlin,  Qohira  va 

dunyodagi  boshqa  shaharlarda  saqlanmoqda.  Sulton  Ali  Mashhadiy 

ko‘chirgan  kitoblar  orasida  Navoiyning  mashhur  «Hamsa»si  ham 

munosib o ‘rin olgan.

Sulton  Ali  Mashhadiy  hattotlik  san'atidan  tashqari  o ‘ymakorlik 

san’atining  ham  mohir  ustasi  b o ‘lgan.  Husayn  Boyqaro  qabr 

toshidagi o ‘yib yozilgan matn parchasi ham u tomonidan yozilgan.

Sulton  Ali  Mashhadiy  she’riyat  bobida  ham  qalam  tebratgan. 

Navoiy  uning  ijodiga  katta  baho  beradi  va  uning  ijodidan  quyidagi 

baytlami keltiradi:

Gul dar bahor e-on  ruhi gulgul namunaest,

Chun ashki man,  ki az dili purxun namunaest.

M a’nosi:  Mening  ко ‘zyoshim  qonga  to ‘la  yuragim dan  namuna