Боб. Интернетда тўлов тизими турлари, улар фаолиятининг асосий тамойиллари

3.2-расм. Кредит карталари ѐрдамида ҳисоб-китоблар схемаси

1. 
   Харидор Интернет орқали дўконнинг web-серверига уланиб, товарлар саватчасини шакллантиради ва кредит карталари бўйича тўлов шаклини танлайди.
   
2. 
   Дўкон буюртмани шакллантиради ва харидорни Assist тизими авторизация серверига йўналтиради, бир вақтнинг ўзида унга магазин коди, буюртма рақами ва суммаси ҳам берилади.
   
3. 
   Assist авторизация сервери харидор билан (SSL 3.0) ҳимояланган протоколи бўйича уланади ва харидордан унинг кредит картаси параметрларини (карта рақами, картанинг амал қилиш муддати, карта эгасининг кўрсатилган транскрипциядаги номи) қабул қилиб олади. Карта ҳақидаги ахборот ҳимояланган кўринишда фақат авторизация серверига ўзатилади ва харидор операцияларида дўконга тақдим этилмайди.
   
4. 
   Assist авторизация сервери қабул қилинган ахборотни қайта ишлайди ва уни тизимнинг ҳисоб-китоб банкига беради.
   
5. 
   Банк тизимдаги бу дўконнинг мавжудлиги ҳамда операциянинг белгиланган тизим чекловларига мувофиқлигини текширади. Текширув натижалари бўйича карточка тўлов тизимига транзакциялар ўтказишга рухсат беради ѐки тақиқлайди.
   
6. 
   Авторизацияга рухсат берилганда тизимнинг ҳисоб-китоб банки Assist авторизация серверига тўлов ўтказишдан воз кечилишини маълум қилади, бунда сервер харидорга рад этишнинг сабабини, дўконга эса бунга қўшиб буюртма рақамини ҳам жўнатади ва шу билан жараѐн якунланади.
   
7. 
   Карта тўлов тизимидан ижобий натижа олинган ҳолларда банк Assist авторизация серверига авторизациянинг ижобий натижасини юборади.
   
8. 
   Авторизация сервери харидорга авторизациянинг ижобий натижасини, дўконга эса бунга қўшиб буюртманинг рақамини ҳам юборади.
   
9. 
   Банк у ва дўкон ўртасида амал қилувчи шартнома муносабатларига мувофиқ дўкон ҳисобрақамига маблағларни ўтказади.
   
10. 
    Дўкон хизматлар кўрсатади (товарни беради).
    

Фойдаланувчилар учун тизим билан ишлаш имконияти бепул тақдим этилади.

3.