Bob. Hozirgi zamon o’qituvchisi kompetentligi masalasi – pedagogik muammo sifatida

Umumiy va kasbiy kompetentlilik 

Kompetentlilikka  bag’ishlangan  ayrim  adabiyotlarda  umumiy  va  kasbiy 

kompetentlilik  farqlanadi  hamda  kasbiy  kompetentlilikka  ega  bo’lgan  shaxs 

umumiy kompetentlilikka ham ega bo’lishi lozimligi ta’kidlanadi. Ba’zi olimlar 

esa  uch  bosqichli  kopmetensiyani  e’tirof  etadilar:  1)  umumiy(tayanch) 

kompetensiya; 2) umumiy predmetli  kopmetensiya; 3) predmetli kopmetensiya. 

Oxirgi 

kopmetensiya 

oldingi 

ikki 

kopmetensiyaga 

nisbatan 

xususiy 

kompetensiya sanaladi. 

Umumiy(tayanch) kompetentlilikka quyidagi sifatlar kiritiladi: 

– estetik(yuqori emotsional barqarorlikka, yaxshi didga ega bo’lish); 

– kommunikativ (kirishimlilik, xushmuomalalik, atrofdagilarning mehrini 

qozonish); 

– kreativlik(o’z ishiga ijodiy yondasha olish). 

Bunday  umumiy  kopmetensiyalar  qatoriga  ayrim  olimlar  (N.  Gurdil) 

axborot  bilan  ishlash  kopmetensiyasi,  shaxs  sifatida  o’z-o’zini  kamol  toptirish 

kopmetensiyasi,  ijtimoiy  faol  grajdanlik  kopmetensiyasi,  umummadaniy 

kopmetensiyalarni qo’shadi. 

Ko’rsatilgan  kopmetensiyalar  barcha  o’quv  predmetlari  uchun  umumiy 

bo’lib,  alohida-alohida  o’quv  predmetlariga  xos  kopmetensiyalar  bilan 

hamkorlikda amal qiladi. 

Hozirgi  maktab  ta’limi  oldidagi  muhim  vazifa  o’quvchilarning  kelgusi 

hayotlari  uchun  zarur  bo’lgan  umumiy  kopmetensiyalarni  shakllantirishdan 

iboratdir. Shu bilan birga, ta’lim bo’g’inlaridagi har bir fan tarmog’ining o’ziga 

xos kopmetensiyalari mavjud.