Боб. Бизнес субъекти, ундан манфаатдор тарафлар ва



Download 1,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/41
Sana11.07.2022
Hajmi1,22 Mb.
#777899
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   41
Bog'liq
ХОНДАМИРГА

АФЗАЛЛИКЛАР
КАМЧИЛИКЛАР
Ишларнинг тизимли йўлга қўйилиши
Ҳаракатнинг секин амалга ошиши
Мақсадга эришиш механизмлари 
мавжудлиги
Ходимлар ижтимоий масалаларига 
етарли эътибор қаратилмаслик
Такрорийликка йўл қўйилмаслиги
Мақсад ва фаолиятнинг фақат ишга 
қаратилганлиги
Фаолиятни 
мувофиқлаштириш 
имкониятига эгалик
Ахборот 
алмашиш 
муддатлари 
узайиши
Бошқарув 
тизими 
аниқ 
шаклланганлиги
Ходимлар эркинликлари чекланиши
Ишлар 
аниқ 
мақсадга 
йўналтирилганлиги


Юридик шахс деганда 

ўз мулки, хўжалик юритиши ёки оператив 
бошқарувида алоҳида мол
-
мулкка эга бўлган ҳамда ўз мажбуриятлари юзасидан 
ушбу мол
-
мулк билан жавоб берадиган, ўз номидан мулкий ёки шахсий номулкий 
ҳуқуқларга
эга бўла оладиган ва уларни амалга ошира оладиган, мажбуриятларни 
бажара оладиган, судда даъвогар ва жавобгар бўла оладиган мустақил баланс 
ҳамда сметага эга ташкилот тушинилади.
Ўзбекистон қонунчилигига кўра юридик шахслар тижорат ва нотижорат 
ташкилотларига (тижоратчи ташкилот бўлмаган) бўлинади. Фаолиятининг асосий 
мақсади фойда олишга йўналтирилган ташкилот тижоратчи ташкилот 
ҳисобланади.
Бизнес корхона улушларга (қўшилган ҳиссаларга) ёки муассисларнинг 
(иштирокчиларнинг) акцияларига бўлинган устав фонди (устав капитали)га эга 
бўлган тижоратчи ташкилотлар хўжалик ширкатлари ва жамиятлари ҳисобланади. 
Муассислар (иштирокчилар) қўшган ҳиссалар ёки улар сотиб олган акциялар 
ҳисобига
вужудга келтирилган, шунингдек хўжалик ширкати ёки жамияти ўз 
фаолияти жараёнида ишлаб чиқарган ва сотиб олган мол

мулк мулк ҳуқуқи 
асосида унга тегишлидир.
Ўзбекистон Республикаси қонунчилигига мувофиқ хўжалик ширкатлари ва 
жамиятлари тўлиқ ширкат, коммандит ширкат, масъулияти чекланган ёки 
қў
ттт
имча. масъулиятли жамият, акциядорлик жамияти шаклида ташкил этилиши 
мумкин. Якка тадбиркорлар, фуқаролар
ва юридик шахслар (тижоратчи 
ташкилотлар) қонунчиликда белгиланган тартибда хўжалик жамиятларида 
иштирокчилар ва коммандит ширкатларида ҳисса қўшувчилар, тўлиқ 
ширкатларнинг иштирокчилари ҳамда коммандит ширкатларда тўлиқ шериклар 
бўлиш ҳуқуқига эга.
Қонун айрим тоифадаги фуқароларнинг хўжалик ширкатларида ва 
жамиятларида иштирок этишини тақиқлаб ёки чеклаб қўйиши мумкин. Хўжалик 
ширкати ёки жамиятининг мол
-
мулкига пул, қимматли қоғозлар, пул билан 
баҳоланадиган бошқа буюмлар ёки мулкий ҳуқуқлар ёхуд бошқа
шахсга 
ўтказиладиган ўзга ҳуқуқлар ҳисса сифатида қўшилиши қонунчиликда белгилаб 
қўйилган

Иштирокчиларнинг қўшган ҳиссасини пул билан баҳолаш жамиятнинг 
муассислари ўртасидаги келишувга мувофиқ амалга оширилади, қонунда назарда 
тутилган ҳолларда эса 

баҳоловчи
ташкилот томонидан баҳоланиши керак.
Ахборот технологиялар тизимини ривожланиши оқибатида ҳозирда электрон 
ташкилотлар ҳам ижтимоий
-
иқтисодий муносабатлар тизимига кўплаб кириб 
келмоқда. Улар тижорат ва нотижорат соҳаларда фаолият юритиб келмоқда.
Фойда олишни фаолияти бўйича мақсад қилмаган ташкилот нотижорат 
ташкилотдир. Тижоратчи ташкилот бўлган юридик шахс хўжалик 
ш
иркати ва 
жамияти, ишлаб чиқариш кооперативи, унитар корхона, оилавий корхона, 
масъулияти чекланган жамият ва қонунларда назарда тутилган бошқа шаклларда 
ҳам ташкил этилиши мумкин.
Тижоратчи ташкилот бўлмаган юридик шахс эса жамоат бирлашмаси, 


ижтимоий фонд ва мулкдор томонидан молиявий таъминлаб туриладиган 
муассаса ҳамда қонунларда назарда тутилган бошқача шаклларда ташкил
этилади. Тижоратчи бўлмаган ташкилот ўзининг уставда белгиланган 
мақсадларига мос келадиган доираларда тадбиркорлик фаолияти билан 
шуғулланишига рухсат этилади. Юридик шахслар уюшмалар ва бошқа 
бирлашмаларга Қонунга мувофиқ ўз ихтиёрлари бирлашишлари ёки уларни 
ташкил этиш ташаббуси билан чиқиши мумкин.
Бундан ташқари давлатга тегишли ташкилотлар ҳам мавжуд бўлиб улар 
давлат зиммасидаги вазифалар ижросини таъминлайди. Улар тоифасига:
У 
солиқ ташкилотлари;
У 
ички ишлар идоралари;
У 
ҳарбий
ташкилотлар;
У 
касалхоналар;
У 
давлат унитар корхоналари;
У 
ижтимоий муассасалар;
У 
таълим муассасалари;
каби ташкилотлар киради. Ушбу тоифадаги ташкилотлар бизнес субъектлари 
ҳисобланмайди

Норасмий ташкилотлар эркин, ўзаро ҳамфикрлик асосида юзага келадиган 
ташкилот бўлгани боис унинг аъзоларида бир
-
бирига яқинлик таъминланади. 
Уларнинг мақсади бир
-
бириларидан психологик қувват ва манфаат кўриш 
ҳисобланади. Ушбу манфаатлар норасмий ташкилотлар аъзоларини бир
-
бирига 
яқинлаштиради ва бирлаштиради.
Расмий ташкилот аъзоларини бирлаштирувчи асосий мезон моддий ва 
маънавий манфаатлар ҳисобланади. Ҳар бир ташкилот аъзоси белгиланган 
вазифалардан ўз мақсади ва манфаати учун мақбул шарт
-
шароит яратишга 
ҳаракат
қилади. Натижада уларнинг ҳаракатлари ташкилот бошқа аъзолари 
манфатларига зид бўлиши ёки салбий таъсир этиши мумкин. Шу сабабли расмий 
ташкилот аъзоларида кўзга кўринадиган ва кўзга кўринмайдиган тўқнашувлар 
юзага келади ва вақт ўтиши билан улар кучайиб бориши мумкин. Норасмий 
ташкилот ҳам ўзига хос шу каби хусусиятлар эга бўлади (8
-
расм).



Download 1,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish