Bmi mashhura

Mundarija:


Kirish.
I. Asossiy qism.
I.1. Neft alkanlari, ularning olinishi va ishlatilishini o’rganish.
I.2. Neftdagi arenlar va gibrid birikmalar. Aromatik uglevodorodlarning manbalari to’g’risida umumiy ma'lumot.
I.3. Arenlarning neftkimyo sentizida ishlatilishi xossalari.
II.Хulоsа.
III.Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati.
K I R I S H
Ilg’or tеxnologiyalarning bosh maqsadi –
tashlandiq va foydasiz narsalardan foydali
narsalarni ishlab chiqarish usullarini
izlab topishdir.
D.I.Меndeleyev.
Mavzuning dolzarbligi. Organik birikmalarni ishlab chiqarish qadimdan boshlangan, ammo u uzoq yillar davomida tabiiy materiallar tarkibidagi mahsulotlarni (qand-shakar, skipidar, o'simlik va hayvon moylari hamda yog'lari va boshqalar) ajratib olishga asoslangan yoki murakkab tabiiy mahsulotlarni oddiy moddalarga (oziq-ovqat mahsulotlarini spirt va sirka kislotasiga, yog'larni sovun va gliseringacha) parchalashga asoslangan edi.
Mavzuning ilmiy yangiligi: Kurs ishi sifatida mazkur mavzuni o’rganishim davomida quyidagi fikr mulohazalarga keldim:

• 
  O’zbekistonning neft – gaz konlar mahsuldorligi, qazib olish tannarxi bo’yicha qo’shni mintaqalar konlaridan ancha farq qiladi.
  
• 
  O’zbekiston hududida neftning o’rganilgan zahiralari tayyorlik darajalari faqat 32% ni tashkil etadi. Shu sababli neft qazib olishning ko’paytiruvchi zamonaviy chet el texnologiyalarini jalb qilish qo’shimcha 50 million tonnadan ko’proq neft qazib olish imkonini beradi.
  
• 
  Gaz tarkibidagi etan, propan, butan va polimer materiallarning ko’pgina xillarini (polietilen, polivinilxlorid) olish uchun yaroqli boshqa komponentlar bor. Ularni Janubiy –G’arbiy hisor va Buxoro – Xiva neft - gaz mintaqalarida joylashgan Sho’rtan va Muborak guruhidagi konlarda iqtisodiy jihatdan bemalol amalga oshirish mumkin.
  

Ma’lumki, inson faoliyati natijasida atmosferada “parnik” gazlarini oshib borishi iqlimni isib ketishiga olib keladi va hozirgi kunda dunyo jamiyati muhokama qilayotgan bosh muammolardan biri hisoblanadi.
Neftgaz sanoatini atrof-muhitni ifloslanishida katta ulushi bor. AQSH Milliy okeanik va atmosfera ma’muriyatining ma’lumotlariga ko’ra 2006 yili yer yuzasida 168 mlrd.m³ yo’ldosh neft gazi mashalarida yoqib yuborilgan. Bu ko’rsatkichga eng katta salbiy ulush qo’shgan davlatlar qatoriga Rossiya (50,7 mlrd³), Nigeriya (23 mlrd³), Eron (11 mlrd³), iroq (8 mlrd.m³) va Qozoqiston (5,8 mlrd.m³) kiradi.
O’zbekiston gidrometrologiya xizmati axborotiga ko’ra Respublikamizda yiliga CO₂ ekvivalentida 163 ming tonna “parnik” gazlari atmosferaga chiqarib yuborilmoqda. Bunda uglerod ikki oksidi chiqindilarining 98% qazib olinayotgan yoqilg’ilarni yoqish natijasida hosil bo’lmoqda. Shu sababli, bu muammoga Respublikamizda katta ahamiyat berilmoqda.