Biznesni tadqiq etish

6.3.  Kompaniyaning strategik mavqeini baholash uslubi 
Bu mavzuda kompaniya xolati tahlilining uslubiyatini ko’rib chikamiz. 
U 
quyidagi savollarga kelib taqaladi: 
Amaldagi strategiya kay darajada samarali? 
Kompaniyaning kuchli va zaif tomonlari nimada? 
Kompaniya narxlari va xarajatlari raqobatbardoshmi? 
Kompaniyaning raqobatchilik mavqei kay darajada mustaxdam? 
Kompaniya qanday strategik muammolarga tuknash keladi? 
Bu savollarga javob berish uchun 4 ta tahliliy mezondan foydalaniladi: SWOT - 
taxdil, qiymatlar zanjiri, xarajatlar taxdili va raqobatbardoshlikni baholash. 
SWOT-tahlil 
SWOT  -  inglizcha  Strengts  (kuchlar),  Weaknesses  (zaif  tomon-  lar), 
Opportunities  (qulay  imkoniyatlar)  va  Threats  (taxdidlar)  suz-  laridan  to’zilgan 
akronimdir. 
SWOT - taxdil quyidagi savollarga javob topishga yordam beradi: 

---

119 
-Kompaniya  uz  strategiyasida  o’zining  ichki  kuchli  tomonlaridan  yoki 
ustunliklaridan foydalanadimi? Agar kompaniyaning xech qanday ajralib turuvchi 
ustunliklari bulmasa, uning qanday potentsial kuchli jixatlari ana shu ustunliklarga 
aylanishi mumkin? 
Kompaniyaning zaif jixatlari uning raqobatdagi etsg nozik tomonlarimi? Ular 
ma’lum bir qulay jixatlardan foydalanishga imkon bermaydimi? Strategik jihatdan 
kelib chiqqan xolda qaysi zaif jihatlarga tuzatish kiritish kerak? 
Qanday  qulay  sharoitlar  kompaniyaga  muvaffaqiyat  qozonishga  imkoniyat 
yaratadi?  Shuni  qayd  qilib  o’tish  lozimki,  foydalanish  usullari  bo’lmagan  qulay 
imkoniyatlar  sarobdan  boshqa  narsa  emas.  Firmaning  kuchli  va  zaif  tomonlari 
uning  boshka  firmalarga  qaraganda  qulay  imkoniyatlardan  foydalanishga 
yaxshirok yoki yomonrok darajada moslashishiga yordam beradi. 
' 
Menejerni qaysi taxdidlar ko’proq tashvishlantirishi kerak? 
-  himoyani  yaxshi  tashkil  qilish  uchun  qaysi  strategik  chora-tadbirlarni 
amalga oshirish lozim? 
Kompaniyaning  ichki  polati  asosan  S  va  W  bilan,  tashki  muhiti  esa  O  va  T 
ko’rsatkichlarda  ifodalanadi.  5-jadvalda  SWOT-tahlilda  hisobga  olish  maqsadga 
muvofiq bo’lgan asosiy omillar keltirilgan.