|
Маркетинг ва мижозлар билан
муносабатларни тўғри қўймаслик
Тадбиркор ҳар йил корҳона ҳисоботлари ёпилганда,
қанча фойда топгани, умумий активлари қанчага
ўсгани ва келажакдаги ўсишни ва харажатларни
олдинданолдиндан режа қилмаслиги, яна бир катта
хатолардан бири ҳисобланади.
Масалан, Ҳамкор қўнғироқ қилиб қолди, унинг
айтишича агар маҳсулотларни ҳаммасини бугун сотиб
оладиган бўлса етказиб берувчи чегирма қилиб
беришини айтибди.
Кўп ўйлаб ўтирмай рози бўласиз. Беш кундан кейин
ижара ва маош пулларини тўлаш керак. Ўйламасдан
қилинган харажат нақд пул тақчиллигига олиб келaди.
Нақд пул етишмовчилиги — бу компания катта
даромадга эга бўлсада, маълум вақт оралиғида
етказиб берувчиларга маҳсулот учун тўлов қила
олмаслик, маошни тарқатиш ва ижара учун пул тўлай
олмаслик ҳолатига олиб келади.
Бундай ҳолатга бизнес асосан мижознинг олдиндан
қилган тўловини ва етказиб берувчиларга тўланиши
керак бўлган пулларни бизнес эгаси ишлатиб
юбориши туфайли келиб қолади.
Аммо, тўлов куни келганда эса пул йўқ.
Хато №7
Келажак учун режа
тузмаслик
Ишчиларга ҳам тўлаш учун пул йўқ. Бизнес эгаси эса
тўпланиб қолган қарзларни тўлаш учун янги
буюртмаларни кутади.
Ёкида ҳаммани ўзининг
калласида йўзилган ОЛАСАН ФИРМАСИГА аъзо
қилади
ва бу фақат ва фақат бизнесни ривожланишга
эмас, балкида инқирозга келишига олиб келади.
Сизга ҳеч қачон юзингизга этмайди, сиз билан
ишлаётган ҳамкорларингиз ёкида ойлик тўламаётган
жамоа
аъзойингиз,
фақат
кулиб
туриб
рақобатчингизга ўтиб кетади халос.
Пул етишмовчилигига ечим — бу корхона бюджети
ёкида тўловлар календаридир. Унда ким кимга, қачон
ва қанча тўлаши аниқ кўрсатилади ва исталган кунда
ҳисобдаги пулларни билиш имкониятини беради.
Календарда олдиндан маблағ танқислиги бўлиш —
бўлмаслиги аниқ кўринади. Ҳаммасини тўғри
режалаштириш учун албатта вақт топилади.
Пул танқислиги — бу дунё тугади дегани эмас. Агар
компания юқори даромадли бўлса, пуллар тез орада
келади.
Бундай ҳолатга тушмаслик учун «Фойда ва зарар ва
пул оқими ҳисоботи» бўйича аниқ ҳисобланг ва ҳар ой
учун бюджети ёкида тўловлар календарини тузиб
чиқинг.
Биласизми, кўп тадбиркорлар арзон кадрларга урғу
беради, ўзим ўргатиб оламан стратегиясига таянади.
Лекин бу - фаза 1 да яъни корхона янги очилганда
кичик оборотда яхши ишлайди. Лекин фаза 2 га
ўтаётганизда, атрофдаги инсонларни сиздан ақлли
бўлиши билангина сиз фаза 2 га чиқа оласиз ва
муваффақиятга эришиш ютуғингиз юқори бўлади.
Лекин бу Узбекистондаги энг котта муаммолардан,
ишсизлар жуда кўп, лекин илмлик инсонлар жуда кам
- фақат 6% ни ташкил қилади ҳозирда Узбекистонда.
Бунга сабабни кўрсатиш ҳам шарт эмас, талаба
хоҳлаётган тадбиркор йўқ, тадбиркор ҳоҳлаётган
талаба йўқ. Иккаласи бошқа бошқа нарса хоҳлаяпти.
Янги ходимларни жалб қилиш ва ёллаш жуда қийин
иш бўлиши мумкин. Бунинг сабаби сизда кадрлар
бўлими йўқ.
Хато №8
Керакли одамларни ёллаш
ва ишга қабул қилиш
Сиз фаза 1 да ўзиз қабул қилишга одатлангансиз, сиз
ўзингизнинг бизнесингизни ривожлантиришга ёрдам
берадиган керакли салоҳияти бор, қизиқишлар ва
қатъият билан керакли одамларни ёллашингизда йўл
қояётган биринчи хато, кадрлар билан ишлайдиган
ҳодимингиз йўқлиги ва уларни элакдан яҳши
ўтказмаслик ва керак бўлгандагини сиз интервю
ўтказганда сизга кўриниши ёқиш ва ёқмаслик ёкида
гаплашиши билан 10 минутлик сухбатда хал бўлади
лекин бу сизга фақат 25% тўғри таҳлилни бериши
мумкин у инсонга нисбатан.
Ҳозир сиз айтарсиз мен фақат бир ойга олдим, иш
давомида кўраман деб лекин у инсонни ҳайдашга
келганда қийналасиз ва доим бошқа иш топиб
беришга ҳаракат қиласиз.
Ишга
қабул
қилишда,
бошида
жуда
қаттиқ
болишингиз шарт, чунки олиб кирганиздан кейин
ҳайдаш жуда осон бўлиб қолмаслик учун ва юқорида
айтганимдек бу ишни кадрлар бўлими сизга элакдан
ўтказиб олиб келиши керак.
Чунки сиз яҳши биласиз, жамоа сизни асосий
бизнесингизни юргазади. Агарда кадрни тўғри
танламасангиз,
кичик
бизнес
эгаси
бўлиб
қолаверасиз.
Ҳозирда,
биз
Узбекистонга
STS
корхонани
SIMULTRAIN деб номланувчи лойиҳалар билан
ишлайдиган программани олиб кирдик ва дунёдаги
энг зўр ҳодимларни ҳарактерини ўрганиш каби
тестларни узбек тилига таржима қилдик.
Бизнесда ҳозир, фойда топиш эмас, ёкида бизнес
очиш эмас, айнан жамоани бошқариш энг катта
муаммо.
Агар сизда ҳодимлар сони 25+ бўлса, ёкида янги
кадрга эҳтиёжингиз бўлса, ҳар доим янги кадрни IT
кўникмаларига эгалиги, соҳада тажрибаси борлигига
ва чет тили каби тажрибага эгами, фаросати
жойидами, ва таҳлил қила оладиган ҳодимларни
атрофизда болиши муҳим рўл ўйнайди.
Масалан, корхонада оддий excelни билиши-ҳудди
овқатланаётганда ёниздаги нонга ўҳшиди ва мен
доим excel бу мени ноним деб этаман.
Чунки дунёдаги энг зўр программаларнинг негизи
excel га қурилган шунинг учун excel билими сизга
доим керак бўлади ва вақтизни 100 баробарга тежаши
мумкин.
Агар корхонангизда назорат бўлмаса, ва асосий калит
кўрсаткичи - яъни KPI деб номланади, агар KPI тўғри
қўйилмаган бўлса, бу корхонадан ҳеч қачон
системалаштириш
йўкида
бизнесни
корхона
асосчисиз ишлаш имкони бўлмайди.
Бизда назорат деганда камера тушунилади, жа борса
бизнесменга банкдан смс келиши билан назорат
қилаяпман деган тушунча бўлади. Ишонинг, агар сиз
тўғри назоратни йўлга қоймасез, доим ўғирлик
бўлади корхонангизда.
Ёкида қариндошини ишга олиб унга ишонишни
назорат деб қарашади лекин бизнес қойдаси шуки,
хеч қачон ишонч бу назорат эмас.
Энг ёмони, назоратлар тўғри қўйилмагани ва бизнес
структураси йўқлиги туфайли, улар доим қўрқишади
ҳозир ман ҳамма сиримни этсам, ҳодимим ўзи чиқиб
шу ишимни қилади ва менга рақобатчи бўлади деб.
Хато №9
Do'stlaringiz bilan baham: | 
