Biznes va xususiy tadbirkorlik tushunchalari mohiyati, maqsadi

Xususiy  tadbirkorlik 

fuqarolar  (alohida  fuqaro)  tomonidan  o’z  tavak- 

kalchiliklari va mulkiy javobgarliklari  ostida,  shaxsiy  daromad  (foyda) olish 

maqsadida amaldagi qonunchilik asosida amalga oshirila-digan tashabbuskor 

xo’jalik faoliyatidir. 

Jamoa tadbirkorligi 

bir  guruh  fuqarolarning  o’zlariga  ma’qul bo’lgan 

mulkchilik  shakllarida  jamoalarga  birlashib,  jamoa  korxonalarini  tashkil 

etishlari va shu asosda tadbirkorlik faoliyatini  amalga  oshirish- laridir. 

Xususiy firma deganda 

ayrim shaxs yoki  oilaga  tegishli,  yakka xususiy 

mulkka  asoslanib  faoliyat  yuritadigan  korxona  tushuniladi. 

Firmalarning turlari juda ko’p,  ularni  chizmada  quyidagicha  tas- virlash 

mumkin (2.3.1-rasm). 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.3.1-rasm. Firma (korxona) larning turlari 

Aralash firma- 

lar 

Davlat korx- 

onalari 

Firma  (korxona)  turlari 

-kartel 

-sindikat 

-venchur 

-ijara 

-konsalting 

-injiniring 

-qo’shma  korxonalar 

-konsern 

-konsorsium 

-konsessiya 

-kooperativ 

Aksiyadorlik 

jamiyatlari 

Korporasiya- 

lar 

---

Shirkat  firma 

bir  necha  sohibning  mulkini  birlashtirish  va 

tadbirkor-  likdan  olinadigan  foydani  baham  ko’rishga  asoslangan 

sherikchilik korxonasidir. 

Shirkat  firmalarining  ikki  turi  mavjud: 

- mas’uliyati cheklanmagan jamiyatlar; - mas’uliyati cheklangan 

jamiyatlar. 

 

Nazorat savol va topshiriqlar 

1-  Innovasion  tadbirkorlik  deganda  nima  tushuniladi? 

Tushuntiring.  2-  Tijorat  tadbirkorligining  mazmuni 

nimadan iborat? 

3-

 

Yakka  tartibdagi  va  xususiy  tadbirkorlik  shakllarining 

mazmunini bayon qiling 

4-

 

Tadbirkorlikning  quyidagi:-  yakka  tartibdagi  tadbirkorlik;  - 

xususiy  tad- birkorlik;  -  jamoa  tadbirkorligi;  -  aralash  tadbirkorlik 

shakllaridan qaysi birini tanlagan  bo’lardingiz? 

 

Mustaqil ish topshiriqlari. 

Siz  tanlagan  tadbirkorlik  shaklida  tumaningiz,  shahringizda 

faoliyat ko’rsatib kelayotgan bir kichik tadbirkorlik subyekti misolida 

uning  faoliyatini  iqtisodiy  tahlil  qilib  biring  va  talabalar  ilmiy 

to’garagida maruza  bilan chiqing. 

 

Tavsiya etiladigan qo’shimcha adabiyotlar: 

1.

O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Biznes va xususiy tad- 

birkorlik  yili”  davlat  dasturi  to’g’risidagi  PQ-1474-sonli  Qarori  7 

fevral 2011 yil .