Biznes muloqot va akademik yozuv

9-topshiriq. “Xalqimizning yozuvlari” matnini o`qing va quyida berilgan jadvalni to`ldiring.

Yozuvlar	Qo`llanilgan davri	Ahamiyati va kamchiliklari
Qadimiy turkiy yozuv
Arab
Kirill
Lotin

10-topshiriq. Matnni o’qing. O’z fikr mulohazalaringizni bildiring.

HIKOYAT

Undoq eshitdimki, bir kecha Xorun-ar Rashid bir tush ko’rdikim, og’zidan barcha tishlari to’kulmish. Erta tong turib bir muabbirni chaqirib so’radikim, “bu tushning ta’biri nedur?”. Muabbir dedi: “Ey amiralmo’minin, sening oldingda barcha xesh, aqrabo va qarindoshlaring o’lg’usidir. Andog’kim, sendan o’zga hech kishi qolmag’usidur”. Bu so’zni eshitg’on Xorun-ar Rashid: “Mening yuzimga bundoq dardlig’ va anduhlig’ so’zni aytding. Mening barcha qarindoshlarim o’lsalar, so’ngra men qandog’ ishga yararman va na yang’lig’ ro’zg’or surarman?” – dedi va unga yuz tayoq urmoq buyurdi. So’ng boshqa bir muabbirni chaqirib, tushin unga tahrir qildi. Muabbir dedi: “Ey amiralmo’minin, sening umring barcha aqrabolaring umridin uzoq bo’lur”. Xorun-ar Rashid dedi: “Barcha aqlning yo’li birdur va ikkovining ta’birining negizi bir yerga borur, ammo bu ibora bila ul iboraning orasida farq bag’oyat ko’pdur”. Buyurdi, so’nggi muabbirga yuz tillo berdilar...

Ey farzand, so’zning yuzin va orqasin bilg’il va ularga rioya qilg’il, har na so’z desang yuzi bila degil, to suxango’y bo’lg’aysan. Agar so’z aytib, so’zning nechuk ekanin bilmasang qoshga o’xsharsanki, unga to’ti derlar, ul doim so’zlar, ammo so’zning ma’nosin bilmas.

Suxango’y shul kishi bo’lg’ayki, ul har so’zni desa, xalqqa ma’qul bo’lg’ay va xalq ham har so’z desa unga ma’qul bo’lg’ay. Bunday kishilar oqillar qatoriga kirgay, yo’q ersa ul inson suratida mavjud bo’lg’on bir hayvondur.

So’zni bag’oyat ulug’ bilg’il, so’z osmondin kelmas va ul xor narsa emasdur. Qay bir so’zniki bilsang joyini o’tkarmay aytg’il, vaqtni zoe qilmag’il, yo’q ersa donishg’a sitam qilg’on bo’lg’aysan. Har so’z desang rost deg’il va be’manilikni da’vo qilg’uvchi bo’lmag’il.

Bilmag’on ilmdin dam urmag’il va undan non talab qilmag’il. Har na matlubing bo’lsa, bilg’on ilm va hunardin hosil bo’lur. Bilmag’on hunar da’vosidin hech narsa hosil bo’lmas, faqat behuda zahmat chekarsan.