Bitiruv malakaviy ishning dolzarbligi: Vitaminlar organizmda juda kam miqdorda uchrasada hayot uchun muhimdir



Download 0,86 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/33
Sana14.09.2021
Hajmi0,86 Mb.
#174358
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   33
Bog'liq
c vitaminning biologik roli va hol mevalarda yigilish dinamikasi

Vitamin B

1

-tiamin 

B

1



  vitamini  tiamin  antinevrit  vitamin  bo’lib 1912-yilda  K. Funk  tomonidan 

kristall  holatda  ajratib  olingan.  Keyinchalik  esa  uning  kimyoviy  sintezi  amalgam 

oshirilgan.  B

1

  vitaminning  tarkibida  amin  guruhi  bilan  birga  oltingugurt  ham 



uchraydi, shuning uchun u tiamin deb nomlandi. Organizmda tiamin yetishmasligi 

natijasida  “beri-beri”  kasalligi  yuzaga  chiqadi.  Bu  kasallik  falajga,  yurak  va  qon 

tomirlarining hamda oshqozon-ichak yo’lining keskin izdan chiqishiga olib keladi. 

Yava  orolida  joylashgan  turmaning  gospitalida  vrach  bo’lib  ishlovchi  Eykman 

1886-yilda  turma  hovlisida  boqiladigan  tovuqlarni  kepagidan  tozalangan  guruch 

bilan boqilganda  “beri-beriga” o’xshash kasallikka chalinganligini va ular kepagi 

tozalanmagan guruch bilan boqilganda esa bu kasallikni yo’qolishini kuzatdi.  

Bu vitamin ichak orqali osongina so’riladi, lekin to’qimalarda yig’ilmaydi va 

toksin xossaga ega emas. Oshiqcha miqdordagi tiamin organizmdan siydik va axlat 

orqali  chiqib  ketadi.  1931-yilda  A.  Vindaus  tiaminni  achitqidan  ajratib  oldi. 

[4,10,21,27] 



 

25 


 Kimyoviy  tuzilishi  jihatidan  pirimidin  va  tiazol  halqasidan  tashkil  topgan  bo’lib, 

ular o’zaro bir-biri bilan metilen bog’i bilan birikkan. 

 

  

 Bu suvda yaxshi eriydi. Tiaminning nordon muhitdagi suvli eritmasi yuqori 



temperaturada  ham  o’zgarmaydi.  Vitamin  B

1

  ning  faol  shaklga  o’tishida  jigar  va 



miya to’qimasida uchrovchi maxsus ATF tutuvchi ferment tiamin-pirofosfatkenaza 

qatnashadi. 

 

 

Beri-beri kasalligi asosiy ovqati guruch bo’lgan mamlakatlarda ya’ni Osiyo 



va  Hindi-Xitoyda  uchraydi.  B1 vitamin  gipovitaminozi  Yevropada  ham  uchraydi. 

Bu  kasallikni  Yevropada  Vernik  va  Veyslar  birinchi  bo’lib  o’rganishgani  uchun 

“Vernik simptomi” yoki “Veys sindromi” deb yuritiladi. 

B

1



 avitaminozining chuqurlashuvida  periferik nerv tizimining shikastlanishi 

va nerv uchlarining o’tkazuvchi tugunlarida degenerativ o’zgarishlari sodir bo’ladi. 




 

26 


Bu  narsa  sezuvchanlikni  oshiradi,  og’riqni  kuchaytiradi  va  bo’g’inlarning  ivishib 

qolishini yuzaga keltiradi. Bu shikastlanishlar oldin oyoqlarning, so’ng qo’llarning 

ishdan chiqishiga, ya’ni shol bo’lishiga olib keladi. Yurak xastaligi ham shu davrda 

boshlanadi. [7,12,14,20]  

“Beri-beri”  kasalligiga  chalinganlarda  tiamin  va  tiaminpirofosfatning 

jigardagi va yurak mushaklaridagi miqdori sog’lom odamnikiga nisbatan 5-6 marta 

kam bo’ladi. 

Bu  vitaminni  odam  o’simlik  va  hayvonlardan  qabul  qilib  oladi. 

Xamirturushda,  bug’doy  nonida,  soya,  loviya,  no’xat,  moshda  ko’p  bo’ladi. 

Hayvon  mahsulotlaridan:  jigar,  buyrak,  miyada  ko’proq  uchraydi.  Odamni  B1 

vitaminga bo’lgan bir kunlik ehtiyoji 1,2-2,2 mg.  

    



Download 0,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   33




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish