Bitiruv malakaviy ishi mavzu

1.3 . Tuproqga ishlov berish tizimlari
.Erga ishlov berish tizimi. Qishloq xo’jalik ekinlarini etishtirishda bir necha texnologik operasiyalarni qo’llanishi tuproqga ishlov berish tizimini tashkil etadi.
Qishloq xo’jalik ekinlarini etishtirish texnologiyasida tuproq-'iqlim sharoitiga ko’ra ag'dargichli, ag'dargichsiz va minimal tuproqga ishlov berish sistemasi qo’llaniladi.
Ag'dargichli sistemada - tuproq qatlami ag'dariladi, bu esa begona o’tlarni, o’simlik qoldiqlarini hamda begona o’t urug’larini tuproq ostiga ko’milishi, kasal tarqatuvchi xashoratlarni yo’qotishni yoki kamayishini ta'minlaydi. Bu sistema namligi o’rtacha va yuqori bo’lgan rayonlarda qo’llanadi.
Ag'dargichsiz sistemada - tuproq qatlamini yorib ag'darmasdan joyida qoldiriladi. Bu usulda tuproq qatlamini chuqur kesilib joyida qoldiriladi. Bu sistema shamol eroziyasi bo’lgan va namligi etarli bo’lmagan erlarda qo’llaniladi.
Minimal sistemada - erga ishlov berish sonini kamaytirish, ya'ni bir necha texnologik operasiyalarni bir vaqtda o’tkazish. Bu usulda tuproq kam zichlanadi, chaoglanish holati kamayadi va tabiiy muhitni ifloslanishini kamaytiradi. Bu usulni hamma rayonlarda qo’llash mumkin. Erga ishlov berish sistemasi shunday bo’lishi kerakki, unda tuproqni himoyalash, kam energiya sarfi bo’lishi va tabiatni muhofaza qilishni ta'minlashi lozim.
Ish organlarini tuproqga ishlov berish chuqurligi va bajariladigan operasiya turiga qarab: erga asosiy ishlov berish, tuproqga yuza ishlov berish va maxsus ishlov berishga bo’linadi.
Asosiy ishlov berish - ekinlarni yig’ishtirib olgandan so’ng tuproqni chuqur ag'darib haydash (20. . . 35sm). Buni ag'dargichii pluglar bilan bajariladi, so’ngra tuproq qatlamlari maydalaniladi. Shamol eroziyasiga uchraydigan rayonlarda tuproq qatlamini ag'darmasdan joyida chuqur yorib ketiladi (25. . . 40 sm).
Tuproqga yuza ishlov berish - ag'dargich va yumshatgich panjalar bilan urug' ekish oldidan va ekilgandan so’ng ishlov beriladi. Bunda ishlov berish chuqurligi 14…16 sm dan yuqori bo’lmaydi.
Maxsus ishlov berish - yangi erlarni o’zlashtirishda, bog'Iar va tutzorlar yaratiladigan erlarni chuqur palaxsalab haydashda qo’llaniladi Bunda to’qayzor pluglari: plantaj (chuqur palaxsalab) va yaruslab ishlov beradigan pluglar ishlatiladi.