Bitiruv malakaviy ishi mavzu: “Samarqand shahrida fttb texnologiyasi asosida abonentlarni ulash bo’yicha loyiha yaratish”

I BOB. ABONENT KIRISH TARMOG‘IGA FTTx TEXNOLOGIYASINI QO‘LLASH

1.1. FTTx texnologiyalarini qo’llash va ularni tashkil etish usullari

Keng polosali aloqa kanaliga ega bo‘lgan abonent ulanish tarmoqlarini rivojlantirish va kengaytirishga qiziqish yildan yilga ortib bormoqda. Bunday tarmoqlarni rivojlantirish yangi zamonaviy xizmatlarga bo‘lgan talabni qondirishga zamin yaratadi. Bunday xizmatlarga biznes uchun xizmatlar (videokonferensiya, masofadan ta’lim, teletibbiyot) va ko‘ngilochar xizmatlar (so‘rov bo‘yicha video, raqamli televideniya, online o‘yinlar va boshqalar) ni misol qilib keltirish mumkin. Hozirgi kungacha qo‘llaniladigan texnologiyalar ushbu xizmatlarni yetarlicha sifatli darajada ta’minlash uchun zarur bo‘lgan o‘tkazich qobiliyatini ta’minlamaydi. Shu sababli o‘sib borayotgan talablarga mos ravishda, iqtisodiy samarador va yuqori imkoniyatli abonent kirish texnologiyalarini qo‘llash talab etiladi. Shunday texnologiyalardan biri – FTTx (Fiber To The ... – «gacha optik ...») – texnologiyasi bo‘lib, belgilangan masofagacha optik tola orqali ishonchli aloqani ta’minlovchi kirish tarmog‘ini qurish imkonini beradi. Bugungi kunda ushbu texnologiya keng tarqalmoqda va qo‘llanilmoqda. Bugungi kunda FTTx ni tashkillashtirishning bir qator usullari mavjud:

• 
  FTTH – Fiber to the Home (uygacha optik tola o‘tkazish);
  

• 
  FTTB – Fiber to the Building (binogacha optik tola o‘tkazish).
  

FTTH va FTTB larni o‘zgartirish orqali kelib chiqqan texnologiyalar:

• 
  FTTO – Fiber to the Offiace (ofisgacha optik tola o‘tkazish).
  
• 
  FTTC – Fiber to the Curb (taqsimlash shkafigacha optik
  tola o‘tkazish).
  
• 
  FTTOpt – Fiber to the Optimum (optimal masofagacha optik tola o‘tkazish).
  
• 
  FTTP – Fiber to the Premises (mijoz ish joyigacha optik
  tola o‘tkazish).
  

1.1.1-rasmda FTTx konsepsiyasini amalga oshiruvchi asosiy variantlar keltirilgan. Rasmda ko‘rsatilganidek, abonentga kirishning istalgan usulining asosini OLT (optical line terminal) tarmoq optik tugallanish va ONT (optical network terminal) abonent tuguni terminali optik tugallanish elementlarining o‘zaro ulanishi yotadi. Abonent liniyasi maydonida ONTning joylashuviga bog‘liq holda FTTx texnologiyalari farqlanadi.