Ro’yxatdan o’tmagan nikoh – barcha mamlakatlarda tobora keng tarqalgan oilaviy shakl hisoblanadi. Sovet davrida Rossiyada Lenin davrida qabul qilingan va Stalin tomonidan tezda bekor qilingan.
Ro’yxatga olinmagan nikoh oddiy do’stlikdan birgalikda yashash va uy xo’jaliklarini boshqarish bilan farq qiladi va amaldagi qonunchilikka binoan ro’yxatdan o’tgan nikoh bilan bir xil javobgarlikka sabab bo’ladi
Shunisi qiziqki, oila mutaxassislari kamida olti oy birga yashagan juftlikni faqat oila sifatida ko’rib chiqadilar. Sud ularni bir necha kun birga yashasa ham, ularni oila deb tan oladi .
Nega ular birga yashaydilar, lekin ro’yxatdan o’tmaydilar? Nima sababdan? Ular shunday fikrda: “Odamlar bir-biriga ishonmaganlarida uylanishadi”. Jamoatchilik fikri vakillari, allaqachon keksa odamlar, yoshlarning ro’yxatdan o’tmagan nikohini qoralaydilar va o’z yoshidagi odamlarga ruxsat berishadi . Bu oila shakli Islom dinida qoralangan va ruxsat berilmagan.
Vaqt cheklangan oila – nikoh cheklangan vaqtga, masalan, bir yilga mo’ljallangan. Ushbu davrdan so’ng, nikoh avtomatik ravishda buzilgan deb hisoblanadi, shundan so’ng sobiq er-xotinlar, natijalarni tortib bo’lgach, qaror qabul qilishadi: yoki ajralish uchun, yoki yana bir muddat birga yoki muddatsiz yashash uchun qaror qabul qilishadi. Birgalikda yashashning tarqalishidan tashqari, shaxsiy hayotda odamlar oilaning tobora yangi shakllarini ixtiro qilish, hammasini tez-tez tajriba qilish, bu vaqt talablariga javob berardi. “Endi odam tez-tez ish, kasb, qiziqishlar, yashash joyi o’zgarib turadi. U shuningdek tez-tez o’zgarib turadi va turmush o’rtoqlik 20 yil oldin qabul qilinmaydigan deb hisoblangan”. Bu A. Vishnevskiyning bayonoti quyidagi kabi hodisani anglatadi “Ketma-ket ko’pxotinlilik” - bu qisqa muddatli nikohlar seriyasidir. Odamlar turmush quradilar, farzand ko’rishadi yoki yo’q, oilalarini tark etishadi va yangilarini qurishdi. Yevropada xattoki shunday huquqiy tushuncha mavjud “Mavsumiy nikoh” yoki cheklangan vaqtli oila . Er-xotin ma’lum bir vaqt uchun ittifoq tuzishadi. Ushbu davrdan keyin nikoh avtomatik ravishda bekor qilingan. Umuman olganda, vaqt cheklangan nikohlar yomon o’rganilgan va unchalik mashhur emas. Mening fikrimcha, ma’lum bir vaqtdan keyin nikoh tugashi va buni qilish kerakligi kuchli psixologik tushkunlikka olib keladi. Bunday beqaror oila, ehtimol, farzand ko’rishdan qo’rqadi, kelajak haqida doimiy keskinlik bilan fikr bildiradi.
Ushbu shaklni qo’llab-quvvatlovchilar odamlarning o’zgarishini taxmin qilishadi.
Ha, u bilan yashashni xohlardi – o’sha paytdagi holati bilan. Ammo u endi nima bo’ldi? Ehtimol, bu uning uchun allaqachon yoqimsiz va begona ayoldir. Yoki insonning hayot haqidagi qarashlari o’zgaradi, qadriyatlar o’zgaradi va eski oila endi uni tartibga sola olmaydi . Muqaddas Islom dini, oila ong doirasidagi ularning turlarini istisno qilmagan va hatto qo’llab-quvvatlamagan, xurofotlarga quruq va mantiqsiz bo’lganlarni rad etadi.
Uzluksiz nikoh. Turmush o’rtoqlar birgalikda yashaydilar, ammo har qanday muddatga ketishni joiz deb bilishadi: bir hafta, bir oy, olti oy. Har qanday sabab bo’lishi mumkin. Siz bir-biringizdan charchadingiz yoki dissertatsiya yozishingiz kerak. Bu erda sayohat qilish fojia emas, balki odatdagidek, ertalabki ish uchun bo’lgani kabi. Sevgi qiziqishlari bilan bog’liq holda ketishni qabul qilish qiyinroq.
Do'stlaringiz bilan baham: |