Битираётган мутахассисларни тайёрлашнинг сифатига қўйиладиган талабларнинг кескин ошиб кетгани, мураккаб масалаларни ечишга фанлараро ёндашувнинг зарурияти

RAID-massivlar.
(
RAID - Redundant Array of Independent Disks
, 
rus tilda - избыточный массив независимый дисков) - alohida-alohida 
ishlaydigan disklardagi qo‘shimcha massiv yoki SLED-disk (Single Large 
Expensive Disk, rus tilida - один большой дорогостоящий диск) – bitta 
katta xajmli qimmat disk. RAID-massivlar iborasini boshqacharoq qilib – 
magnitli disklar asosida qurilgan ma’lumotlarni tezkor kiritish-chiqarish 
qurilmasi
, deb ham atashimiz mumkin. Protsessorlarning ishlash tezliklari 
bilan, magnitli disklarga ma’lumotlarni yozish-o‘qish tezliklari orasidagi 
farq kattalashaverdi. 80-yillarning oxirlariga kelib (1988 yili) diskli 
xotiraning tezkorligini va ishonchliligini oshirish imkonini beruvchi - 
RAID-massivlar g‘oyasini amalga oshirish yo‘llari, ya’ni ushbu xotirani 
tashkil qilishning
bir necha xil variantlari (6-ta) taklif qilindi (2.19-rasm).
Bunda, 
protsessorlarning 
tezkorligini 
oshirishda 
qo‘llanilgan 
ma’lumotlarni parallel ishlash texnologiyalarini
, diskli xotirani tashkil 
qilishda ham qo‘llashni amalga oshirish 
maqsad
qilib qo‘yildi. Buning 
uchun bir nechta – 4, 5, 7 yoki 8-ta SCSI-disklari birlashtirilib, operatsion 
tizim tomonidan RAID-massiv yoki SLED-disk, yagona disk sifatida 

---

66 
boshqarish yo‘lga qo‘yildi. SCSI-disklar to‘plami odatda serverlar yonida 
o‘rnatilgan bo‘lib, yagona RAID-kontroller tomonidan boshqariladi.
2.19-rasm. RAID-massivlarni tashkil qilishning bir necha xil variantlari. 

---

67 
Ma’lumotlar RAID-massivga ko‘chirib olinadi, so‘ngra esa ular bilan 
odatdagi 
yozish-o‘qish 
amallari 
bajariladi. 
RAID-massivlarda 
ma’lumotlarni taqsimlanishining turli xil variantlari 2.19-rasmda 
keltirilgan. Ular 0, 1, 2, 3, 4 va 5-sath RAID-massivlari deb ataladi, ammo 
bu erda sath so‘zi o‘rniga, variant so‘zini ishlatish to‘g‘riroq bo‘lar ekan.