Biror hujjatning oldindan tuzilgan matni; reja, moʻljal, gʻoya

Zamin, fon — 1) oʻyma va boʻyama naqsh bezagining asosi, naqsh shakllari orasidagi joy; 2) yer, tuproq; xonaning tagi.

Gumbaz — suyri fazoviy hajmdagi tom. Tarhi aylana, chorsi, toʻgʻri toʻrtburchaqli, muntazam koʻpburchaqli boʻladi. Shuningdek, koʻpburchaqli xona va katta inshootlar devorlari ustida, baʼzan ustunlarnibirlashtirgan doirasimon qurilma poygumbaz ustida davra koʻrinishida xom gʻisht, pishiq gʻisht, tosh, beton va boshqa materiallardan sirti silliq, qirrali, qovurgʻalipiltavor koʻrinishida boʻlishi mumkin. Tarixan gumbaz paydo boʻlishi (genezisi), taraqqiyot yoʻllari, zarurati 3 sabab bilan izohlanadi: tabiiy sharoit, hayot taqozosi; mavjud qurilish materiallari imkoniyati (ayniqsa yogʻoch tanqis joylarda meʼmorlar koʻproq gumbaz tomlarni bogʻlagan); shaklu shamoyili yuksak badiiy samara bagʻishlagani, meʼmoriy obrazi muhtasham mahobat kasb etgani. Gumbazning ilk namunalari ibtidoiy odamlar boshpanalari — tabiiy gʻorlarda, keyinchalik yertoʻlalarda, yogʻoch va xaschoʻplardan, qamish, hayvon terisi, kigiz yopilgan oʻtov kabi kulbalardamujassam topib, ijtimoiy taraqqiyot mobaynida shakli murakkablasha borgan. Dunyo xalqlari meʼmorligida gumbazning oddiy pogʻonali, davra, suyri, bagʻallarga(parus, tromplarga) ishlangan va boshqa turlari uchraydi. Gumbaz binoga tashqi va ichki tomondan mahobat bagʻishlaydi Yunoniston va Rim meʼmorligida chorsi, davra xonalar ustini berkitish uchun yarim sferik (yarim shar) shaqlidagi gumbaz turlari katta jamoat va diniy binolarda keng ishlatilgan. Rimdagi Panteonning (125-yil) katta davra binosi rotondasi ustiga oʻrnatilgan yarim sferik gumbaz eng qadimiy gumbaz hisoblanadi. Gumbazni bildiruvchi italyan atamasi "kupola" (cupola — bochka) jahon meʼmorligi lugʻatiga kirgan. Istanbuldagi mashhur Ayo Sofiya ibodatxonasiningulkan gumbazi ham eng qadimgi gumbazli binolar qatoriga kiradi.

SILUET [frans. silhouette, fransuz davlat arbobi E. de Siluet (1709—67) nomidan)] — keng maʼnoda — sanʼatda narsalarni tabiatda qanday boʻlsa, shunday uning soyasiga oʻxshatib shaklini chizish; tormaʼnoda — grafika usuli: shakl va narsalarni tekis yuzada yaratilgan bir tusdagi tasviri. S. chizilgan (tush yoki oq boʻyoq bilan) yoki qogʻozdan qirqib unga kontrastzaminga yopishtirilgan shakl, chegarasi bilan cheklangan toʻq yoki yorqin dogʻ. S. qad. Xitoyda (oʻz anʼanalarini hozirgacha sakdagan), Yaponiya va Osiyoning boshkd mamlakatlarida maʼlum. 18-asrdan Yevropada tarkalgan. Eng keng tarqalgan janrlari — yon tomondan chiziladigan portret, maishiy saxnalar, kitob rasmlari, natyurmort. S. bilan Germaniyada F. O. Runge, A. Mensel, P. Konevka; Rossiyada F. P. Tolstoy, Ye.M. Bem vab. shugullangan.

Minora (arab. — mayoq) — gorizontal (eni) oʻlchamiga nisbatan vertikal (tik) oʻlchami ortiq boʻlgan baland in-shoot. M.lar aylana, koʻp qirrali yoki toʻrtburchak shaklida barpo qilinib, yuqoriga tomon ingichkalashib boradi. Dengiz sohillarida kemalarning adashmay portga kelishiga xizmat qiladigan (mayoq), televideniye va boshqa maqsadlarga xizmat qiladigan M.lar ham bor. Inshootning yuqorisiga chiqish uchun uning ichida aylanma zina boʻladi. Qadimdan M.lar mayejid va madrasalar yonida yoki ularga tutash qurilgan. Muazzin M.ga chiqib azon aytib, namozxonlarni namozga chorlagan.