Birinchidan, jinoyat ishi yuzasidan sud tergovi vaqtida sudlanuvchining boshqa bir jinoyatga ham daxldor ekanligining protsessual harakatlarga taʻsiri qanday? Ikkinchidan

Ishni sudga qadar yuritish bosqichida amnistiya aktini qoʻllash tartibini bayon qiling.

Javob: Amnistiya (yunoncha “amnestia” - kechirish, gunohidan oʻtish) - jinoyatlar uchun javobgarlikni nazarda tutadigan jinoyat qonunini bekor qilmasdan, sud hukmining, qarorlarining asosli va qonuniyligini shubha ostiga qoʻymasdan, jazodan yoki jinoiy javobgarlikdan ozod qiladigan, jazoni yengil jazo bilan almashtiradigan, yoxud belgilangan muddatlarni qisqartiradigan, shuningdek sudlanganlikni bekor qiladigan va Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati tomonidan qabul qilingan normativ xususiyatdagi aktdir.Senat amnistiya toʻgʻrisidagi hujjatni qab qilish toʻgʻrisidagi masalani Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining taqdimiga bioan oʻzining navbatdagi majlisida koʻrib chiqadi.
Amnistiya toʻgʻrisidagi hujjat mazkur hujjat qabul qilingan kundan eʻtiboran besh kun ichida e’lon qilinishi kerak⁵.

Amnistiya akti asosida javobgarlikdan ozod etish jinoyat sodir etgan shaxsni jinoiy javobgarlikdan ozod etishning alohida mustaqil turi hisoblanadi. Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 80-moddasining 10-bandida qayd etilganidek, Oliy Majlis Senati Respublika Prezidentining taqdimiga binoan amnistiya toʻgʻrisidagi hujjatlarni qabul qiladi. Amnistiya jinoyat sodir etgan, shuningdek jazoni oʻtayotgan shaxslarga nisbatan insonparvarlikning prinsipini amalga oshirilishidir. Amnistiya - davlatning vakolatli organi Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati qabul qilgan normativ-huquqiy hujjatda ifodalangan erki boʻlib, oʻz ijtimoiy mohiyatiga koʻra muayyan toifadagi jinoyatlari sodir etgan muayyan toifadagi shaxslarni kechirish boʻlib, davlat va jamiyat tomonidan qoʻllab-quvvatlanadigan hujjatdir va u sud tartibida qoʻllaniladi.

2008-yil 22-dekabrdagi Oʻzbekiston Respublikasining “Amnistiya aktini qoʻllash tartibi takomillashtirilishi munosabati bilan Oʻzbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga oʻzgartish va qoʻshimchalar kiritish haqida”gi Qonuni qabul qilindi va JPKga yangi “Ishni sudga qadar yuritish bosqichida amnistiya aktini qoʻllash” deb nomlangan 63-bob kiritildi. Bunga koʻra dastlabki tergov yoki jinoyat ishini qoʻzgʻatmasdan sudlar amnistiya munosabati bilan tergovchi tomonidan chiqarilgan jinoyat ishini tugatish toʻgʻrisida yoki jinoyat ishini rad qilish haqidagi sudga prokuror orqali iltimosnoma kiritish asosida kelib tushgan materiallar boʻyicha tegishli ajrim chiqarish vakolatiga ega boʻldilar. Shunday qilib, amnistiya aktini qoʻllash ustidan amalga oshiriladigan sud nazorati jinoyat protsessual qonunchiligida oʻz ifodasini topdi.