“Birinchi Renessans hodisasining yirik namoyandasi Imom al-Buxoriyning hayoti va faoliyati.”

SHAXSIY XISLATLARI

Imom Buxoriy nafaqat diniy-ilmiy faoliyatida yuksakliklarga erishgan buyuk olim, balki shaxsiy hayotida ham imon-e’tiqod, taqvo va pokdomonlik namunasini kо‘rsata olgan buyuk inson ham edi. О‘zining kundalik turmushida Allohning buyruqlari va qaytariqlariga qattiq rioya qilish, gunohlar va noma’qul ishlardan tiyilish, о‘z halol mehnati bilan kun kо‘rish, bu dunyoning hoyu havaslariga berilmaslik va oxirat saodati uchun yashash kabi xislatlarni namoyon etgan Imom Buxoriy, bir tomondan о‘ta mehnatkash, ikkinchi tomondan о‘ta saxovatli inson edi.

Jumladan, u о‘z halol mehnati bilan kun kо‘rish qoidasiga amal qilish asnosida tijorat bilan shug‘ullanar, shuningdek, uyidagi og‘irroq ishlarni ham xizmatkor yoki yollanma ishchilarga qildirmasdan, о‘zi bajarardi. Muhammad ibn Abu Hotam Varroq Buxoriyning yozishicha, u Imom Buxoriyning о‘zi rabot qurayotganini, jumladan о‘z qо‘li bilan unga xom g‘isht qо‘yayotganini kо‘rgan.
Shuningdek, Imom Buxoriy о‘ta saxovatli va qо‘li ochiq inson bо‘lib, har safar tijoratdan kо‘rgan foydasidan bir qismini – besh yuz dirhamni qashshoqlar, miskinlar va ilm toliblariga sarflar, xususan, hadis ilmini о‘rganishga kirishgan talabalarga katta moliyaviy yordam kо‘rsatardi. Shu bilan birgalikda, uning о‘zi о‘ta oddiy va faqirona hayot kechirar, kundalik turmushning yeyish-ichish, kiyinish va shu kabi boshqa ehtiyojlari uchun katta xarajatlar qilishga yо‘l qо‘ymasdi. Manbalarning guvohlik berishicha, u qashshoq va muhtoj kishilarga yordam berish uchun boyligini ham, pulini ham ayab о‘tirmas, hatto kerak bо‘lganida egnidagi kiyimlarini ham yechib berardi. Bundan tashqari Imom Buxoriy о‘ta mehmondо‘st inson bо‘lib, uning uyidan mehmonlar uzilmasdi. Ana shu xislatlari tufayli ham uni «qalil ul-akl va kasir ul-ihson», ya’ni «о‘zi kam yeb, boshqalarga kо‘p ehson qiladigan kishi», deb atashgan.
Imom Buxoriy islomiy ilmlarda nufuzli olim va shaxsiy hayotda taqvodor va saxiy bir inson bо‘lishi bilan bir vaqtda, ot choptirish mahoratini egallagan chavandoz va kamondan о‘q otish sirlarini yaxshi egallagan mohir о‘qchi ham edi. Aytishlaricha, uning otgan о‘qi nishonga bexato tegardi.