Bir necha ming yillar mobaynida o`limning juda yuqori va aholi o‘sish sur’atlarining past bo'lishligi o‘zining asosli sabablariga egadir

Yer yuzi aholisi sonining o`sish sur`atlari (1950-2012-yillar)
O`zbekistonda o`rtacha umr ko`rish davri erkaklarda 67 yoshga, ayollarda esa 73 yoshga, o`rtachasi esa 73,5 yoshga teng.
Tarixiy manbalar Qadimgi Rim va Qadimgi Yunonistonda o`rtacha umr ko`rish davri 25 yoshga teng bo`lganligini asoslaydi. O`rta asrlarda bu ko`rsatkich taxminan 30 yoshgacha ko`tarildi. Mana shu o`rtacha ko`rsatkichlar umr ko`rish davri yuqori bo`lgan kishilar mavjudligini inkor qilmaydi. Masalan, Yuliy Sezar o`ldirilganda 60 yoshdan o`tgan edi. Aflotun 81 yoshda vafot etgan.
Umr davrini ko`rsatuvchi umumiy yo`nalishning mavjudligiga qaramasdan ko`rsatkichlar o`rtasida sezilarli farqlar mavjud. Bu ko`rsatkich Yevropa bilan Afrika o`rtasida 1950-yilda 27 yoshni tashkil etdi. Dunyo miqyoosida o`rtacha umr ko`rish davri 62 yil ichida 19 yoshga oshdi. Bu ko`rsatkich Osiyoda 27 yoshga, Afrikada qariyb 30 yoshga, Yevropada esa 15 yoshga teng bo`ldi. Shunga qaramasdan, ayrim qit`alar va regionlarda erkaklar va ayollar o`rtasidagi farq hanuzgacha kattaligicha qolmoqda.
2. Demografik siyosatda soliq imtiyozlari. \Soliq imtiyozlari xilma- xil bo’lib , ularni qo’llash tajribasi mamlakatlar bo’yicha o’zaro farq qiladi. Soliq imtiyozlarini qo’llashni umumiy belgilari quyidagilardan iborat:

• 
  Er va xotinning daromadlarini alohida hisobga olish ;
  
• 
  Oilaviy nafaqalar( kamdan kam holatlarni hisobga olmaganda ) soliqqa tortiladigan daromad miqdoriga kiritilmaydi ;
  
• 
  Yashash minimum soliqqa tortilmaydi;
  
• 
  Oilaning uy-joy sharoitini yaxshilash uchun sarflanadigan xarajatlari qisman yoki to’liq soliqda ozod qilinadi;
  
• 
  Qator hollarda uy-joy solig’i kamaytiriladi (masalan Germaniyada har bir farzandga 10%dan);
  
• 
  Oilada boquvchi zimmasiga to’g’ri keladigan har bir oila a’zosining (boqimanda)ning hisobidan kelib cjiqqan holda soliq stavkalarini kamaytirish
  

Ipoteka krediti 17000- 20000$ bo’lib 15% ustama bilan 10-15 yil muddatga beriladi . kredit miqdoridan qat’I nazar , kreditni reallashtirish uchun ketadigan xarajat taxminan 2.5ming $ni tashkil qiladi . Ko’rinib turibdiki , kreditlashning bunday sxemasida ko’pchilik salohiyatli iste’molchilar bozordan uzilib qoladi. Sababi , yosh oilalar ham , ko’p bolali oilalarda ham kreditni ko’pgina shartlarini bajarish , birinchi kredit uchun mablag’ni to’lash va garovga mulk qo’yish imkoniyati yo’q

Tug’ilish turg’unligini ta’minlash va uni rag’batlantirishning turli chora-tadbirlarini amalda qo’llagan turli mamlakatlar tajribalari shuni ko’rsatadiki , bu borada aniq muvafaqqiyatlarga olib keluvchi universal strategiya mavjud emas . Demografik siyosat investitsiyalari samaradorligini kamayishining asosiy sababi oiladagi farzandlar soni va ularning tug’ilish muddatlari masalasida invidual qabul qilinishi lozim bo’lgan qarorlarga tashqaridan ta’sir qilishga nisbatan jamoatchilik fikrining o’zgarishidir

3.