Biotexnologiya

2-матн
Жихозларни тозалаш усуллари
Тозалаш жараёнини 3 хил усулда олиб бориш мумкин: қўлда, яримавтоматлаштирилган ва автоматлаштирилган (жойида). Тозалаш жараёнида мумкин бўлмаган ва энг қийин бўлган жойларга аҳамият бериш керак. Тозалаш жараёни қуйидаги холатларда олиб борилади: битта жихозда бир нечта дори воситаларини ишлаб чиқариш, битта дори воситасини лекин турли дўзаларда ва маълум вақт оралиғида битта сериядаги маҳсулотни чиқариш.
Тозалаш жараёнини текшириш учун намуналар олишнинг 4 хил усули мавжуд: тампон билан артиш, юзани ювиш (чайиш), эритувчи билан чайиш ва плацебо усулида олиш.
Тозалаш жараёнида қўлланиладиган аналитик усулларга хусусийлиги ва сезгирлиги (аниқлаш – LOD ва миқдорини аниқлаш – LOQ чегаралари), шунингдек уларни ишлатишдан аввал валидацияланганлиги (аттестациядан) каби талаблар қўйилган.
Аналитик усулнинг сезгирлиги қолдиқ учун мақбуллик (приемлемость) мезонидан паст бўлиши керак.
жадвал
Намуналарни тампон билан артиш усулда олиш

Афзаллиги	Камчилиги
Намунани эритади ва тўлиқ йўқотади	Намунани олиш вақтида тампон толалари қўшилиб қолиши мумкин
Катта юзалар учун ҳам қўлланилиши мумкин	Тампон материалининг тури эритиш коэффициенти ва хусусийлигини камайтириши мумкин
Аниқ юза учун, иқтисодий жиҳатдан қулай ва оддий	Намуна олиш техник сабабларга боғлиқ
Моддаларнинг қолдиғи, детергенлар ва микробиологик қолдиқларни аниқлаш мумкин	Катта жихозлардан ва уларнинг олиш қийин бўлган жойларидан намунани олиш қийинлиги

жадвал
Намуналарни юзани ювиш (чайиш) усулда олиш

Афзаллиги	Камчилиги
Намунани катта юзалардан олиш имконини беради	Аналитик таҳлил усулининг сезгирлигини камайтиради
Намуналарни олиш оддий ва қулай	Баъзида намуна хажми намунани қайси усулда олиш кераклигига таъсир этади, яъни намуна таркибидаги аниқланаётган контаминантнинг миқдори уни аниқланиш чеграсидан ҳам кичик бўлади, ва бунда намунани қуйилтириш керак ёки бошқа сезгир усул танлаш лозим
Зарар етказмасдан намуна олинади	Намуналарни олиш юзасини аниқлаш керак, чунки улар хисоблаш натижаларига ва мезонларга таъсир этади
Моддаларнинг қолдиғи, детергенлар ва микробиологик қолдиқларни аниқлаш мумкин	Намуналарни олиш методологиясини ишлаб чиқиш керак, сабаби улар натижаларга таъсир этади
Намуна олиш техник сабабларга унчалик боғлиқ эмас	Қолдиқлар жихознинг барча жойларида текис тарқалмаган бўлиши мумкин
Намуналарни хохлаган жойдан олиш имкони бор	Қолдиқ қолган жойни аниқлаш имкони йўқ
Намунани эритади ва тўлиқ йўқотади On line монитрингига улаб ишласа бўлади	Барча контаминантлар сувда яхши эрийди деб тахмин қилинади