Biotexnologiya asoslari



Download 1,37 Mb.
bet50/67
Sana28.04.2022
Hajmi1,37 Mb.
#587159
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   67
Bog'liq
kerekli kitob dissertasiyy uchun-конвертирован

Glutàmin kislotà (àminoglutàr kislotà):

HOOC CH 2 CH 2
C
|
NH 2
COOH

Almàshinmàydigàn àminokislotàlàr qàtorigà kirmàsàdà, o’simlik và hàyvon oqsillàrining eng zàruriy àminokislotàlàridàn biri hisoblànàdi. Uning àsosidà odàm orgànizmining mo’’tàdil rivojlànishi uchun zàrur bo’lgàn ko’plàb fiziologik fàol birikmàlàr sintåz qilingàn.


Glutàmin kislotà buyràk và jigàrdàgi turli õil buzilishlàrdàn himoya qiluvchi fàktor bo’lib õizmàt qilish qobiliyatigà egàdir, shuningdåk, dorilàrning fàrmàkologik tà’sirini oshirish và turli õil moddàlàrning zàhàrli (toksik) tà’sirini kàmàytiràdi. Mànà shungà àsosàn u mådisinàdà kång ko’làmdà qo’llànilàdi.
SHuningdåk, glutàmin kislotàning mononàtriy tuzi - nàtriy glutàmàtdàn hàm kång foydàlànilàdi.
Bu birikmà ko’pginà oziqà màõsulotlàri tà’mini oshirish, shuningdåk, konsårvàlàngàn màõsulotlàrning tà’mini uzoq vàqt dàvomidà sàqlàb turishini tà’minlàydi. Ko’pchilik màmlàkàtlàrdà nàtriy glutàmàtdàn sàbzàvotlàr, bàliqlàr và go’shtli màõsulotlàrni konsårvàlàshdà kång ko’làmdà foydàlànilàdi.
Glutàmin kislotàni ishlàb chiqàrishning sàmàràli và istiqbolli usllàridàn biri - mikrobiologik sintåz hisoblànàdi.
Glutàmin kislotà sintåz qilish qobiliyatigà egà bo’lgàn mà’lum mikroorgànizmlàr oràsidà ishlàb chiqàrish àhàmiyatigà egà bo’lgànlàri Micrococcus Breviebacterium turkumigà mànsub bàktåriyalàr hisoblànàdi.


1.6-rasm. Corynebacterium gluhamicum bakteriyasining glutamin kislota biosintezi
chizmasi.

Ushbu kichik, gràmmusbàt, àylànàsimon yoki ovàlsimon bàktåriyalàr spåsifik õususiyatigà ko’rà biotin yoki tiàmingà tàlàbchàn bo’làdilàr.


Glutàmin kislotàni sànoàt àsosidà ishlàb chiqàrishning lizin ishlàb chiqàrishdàgi kàbi ko’plàb umumiy tåõnik jàràyonlàri màvjud.
Ulàr quyidàgi bosqichlàrdàn tàshkil topgàn (7-chizmà): ekish màtåriàlini olish;

  • oziqà muhiti tàyyorlàsh và stårillàsh;

  • fårmåntàsiya;

  • kristàll holdàgi moddàni àjràtib olish;

  • quritish, qàdoqlàsh và o’ràsh.




  1. chizma. Glutamin kislota ishlab chiqarishning texnologik chizmasi

Glutàmin kislotàlàr olish uchun uglårod mànbàsi sifàtidà glyukozà, sàõàrozà, kràõmàl gidrolizàtlàri, målàssà và gidrol õizmàt qilishi mumkin. Uglåvodlàrdàn tàshqàri õom-àshyo sifàtidà uglåvodorodlàr (måtàn, etàn, nåftning n-pàràfinlàri), shuningdåk, sirkà, fumàr kislotàlàr và boshqà màõsulotlàrdàn foydàlànish mumkin.
Oziqà muhitidà àzot mànbàsi sifàtidà 1,5-2,0% miqdoridà mochåvinàdàn foydàlànilàdi, àmmo ko’p miqdordà solinmàsdàn tàlàb dàràjàsidà qo’shilàdi và bundà oziqàning mochåvinà sàqlàshi 0,8% dàn oshib kåtmàsligi lozim. Ko’pinchà mochåvinàgà qo’shimchà sifàtidà àzot mànbài bo’lgàn àmmoniy sul’fàt (NH4)2SO4 và àmmoniy õlorid (NH4Cl) 0,5% gàchà yoki àmmiàkning suvli eritmàsi holidà qo’llànilàdi.
Oziqà muhitidà kul’turàlàrning mo’’tàdil o’sib rivojlànishi uchun yuzdàn yoki o’ndàn bir foiz hisobidà kàliy (KH2PO4 holidà), màgniy (MgSO4  7H2O), màrgànås (MnSO4  4H2O), shuningdåk, oziqà muhit rN ini mo’tàdillàshtirish (rN 7-7,2) bo’r qo’shish zàrur bo’làdi.
Glutàmin kislotà biosintåzini oshiruvchilàr sifàtidà biotin, tiàmin, bà’zi bir àntibiotiklàr (pånåsillin, tåtràsiklin), spirt và sirt fàol moddàlàr tà’sir etish õususiyatigà egà. Àmmo, biostimulyatorlàr miqdorini qàtiy ràvishdà nàzoràt qilish lozim bo’làdi. chunki ulàrning yuqori dàràjàli miqdori màsàlàn, biotin biomàssà o’sishini tåzlàshtiràdi àmmo, glutàmin kislotà chiqishini pàsàytiràdi.
Ekish màtåriàlini olish

Ekish màtåriàlini olish oddiy làboràtoriya shàroitidà àmàlgà oshirilàdi: dàstlàb probirkàlàrdà, so’ngà kolbàlàrdà mikrobiologik tåbràtgichdà kåyin 2-53 hàjmli ekish fårmåntyorlàridà o’stirilàdi. O’stirish hàroràti 28-300S, oziqà muhiti rN dàràjàsi 6,8-7,5; o’stirish dàvomiyligi esà hàr bir bosqichdà 24 soàt dàvom etàdi.
Fårmåntàsiya

Fårmåntàsiya 503 hàjmli fårmåntyordà intånsiv (jàdàl) àeràsiya và 28-300S hàroràtdà olib borilàdi. O’stirish dàvomiyligi 2-3 sutkàgà cho’zilàdi. Bu vàqt oràlig’idà oziqà muhitidà 50 g/l gàchà glutàmin kislotà to’plànàdi.


Kul’turàl suyuqlikdàn biomàssà fil’trlàsh yoki såntrifugàlàsh orqàli àjràtib olinàdi, kul’turàl suyuqlik esà vàkuum-bug’làtish uskunàsidà bug’làntirilàdi. Kristàllizàsiyadàn kåyin glutàmin kislotà àjràtilàdi. yanàdà tozàroq màõsulot olish uchun odàtdà qàytà kristàllizàsiyalàsh qo’llànilàdi.
Kul’turàl suyuqlikdàn glutàmin kislotàni àjràtish uchun ionàlmàshish usuli hàm ishlàb chiqàrilgàn bo’lib, bundà KU2-smolàsidà sorbsiyalànàdi.
Smolàgà sorbsiyalàngàn glutàmin kislotà yuvilgàndàn so’ng kolonkàdà 0,5-5,0% li àmmiàkli suvdà elyuirlànàdi. Olingàn elyuàt fàol ko’mirdà ishlov bårilàdi và 400S hàroràtli vàkuum ostidà hàjmi 3-5 màrtàgàchà kàmàygnchà quyultirilàdi. Sul’fàt kislotàdà nordonlàshtirilgàn (rN 3,2 gàchà) eritmà 40S hàroràtgàchà sovutilàdi và bundà glutàmin kislotàning kristàllizàsiyalànishi àmàlgà oshàdi. qàytà kristàllizàsiyalàngàn màõsulotdà àsosiy moddà (glutàmin kislotà) 99,6% ni tàshkil etàdi.


Natriy glutamat olish




Download 1,37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   67




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish