“biotexnologiya asoslari”

7-chizma. Sirka kislota ishlab chiqarishning texnologik chizmasi

Kultural suyuqlik beshinchi fermentyordan sirka kislota miqdori 9% dan kam va 9,3% dan ortiq bo’lmagan holda chiqadi.
100 l. suvsiz etil spirtidan 75-90 kg sirka kislota olinadi. Sirka kislotasi eritmasiga tindirish uchun bentonit va ko’p bo’lmagan miqdorda limon kislota qo’shiladi. Aralashtirilib bo’lingandan so’ng, tindirilgan sirka kislota eritmasi zich-filtrga uzatiladi. O’zida 9% sirka kislotasini (oshxona sirkasi) saqlovchi filtrat tayyor maxsulot yig’iladigan joyga uzatiladi va undan quyib olish mumkin.

LIMON KISLOTA ISHLAB CHIqARISH

Limon kislota C H O , uch asosiy oksikislotadir:
6 8 7
OH
|
HOOC−CH 2− C −CH2 −COOH
|
COOH
Suvli eritmalardan rangsiz shakldagi suvning bir molekulasi bilan tiniq, rombik ko’rinishidagi kristallar kristallizasiyalanadi.
Limon kislotasi medisinada, oziq-ovqat ishlab chiqarishda, kimyoviy va engil sanoatda juda keng miqyosda qo’llaniladi. Ma’lumotlarga ko’ra dunyo miqyosida limon kislotasining ishlab chiqarilish hajmi yiliga 400 ming tonnani tashkil etadi.
Limon kislotasining bunday katta miqdorda ishlab chiqarilishiga turli xil uglerod manbalari, xususan, uglerod va uglevodorodlar asosida mikrobiologik sintezlash usullari ishlab chiqarilgandan keyingina erishildi.
Limon kislotasining produsent mikroorganizmlari mikroskopik zamburug’lar (Aspergillus niger), achitqilar (Candida lipolytica, Candida quilliermondii) va bateriyalar (Corynebacterium, Arthrobacter) hisoblanadi.
Rossiyada limon kislotasi melassali oziqa muhitida Aspergillus niger mikroskopik zamburug’ini o’stirib mikrobiologik sintez asosida olinadi. Limon kislotasini ishlab chiqarish jarayoni o’zida mikrobiologik texnologiyaning barcha asosiy bosqichlarini mujassamlashtiradi (9chizma):

• 
  Ekish materialini olish;
  
• 
  Melassa - xom ashyolarni fermentasiyaga tayyorlash;
  
• 
  Havoni tayyorlash va sterillash;
  
• 
  Fermentasiya;
  
• 
  Miseliy-produsent biomassalarni alohidalash;
  
• 
  Kultural suyuqlikdan limon kislotasini ajratish va uni kristall ko’rinishda olish.
  

Limon kislotasi produsentlarini yuza qismga va suyuqlik ichiga ekish usullarida o’stirish mumkin. Limon kislotasini bu usullarda ishlab chiqarishning texnologik chizmasi faqatgina fermentasiya bosqichida farqlanadi. qolgan barcha bosqichlar bir xilda kechadi.