“biotexnologiya asoslari”

Ekish màtåriàlini olish

Ekish màtåriàlini olish uchun oziqà muhiti tàrkibi: målàssà (3-5%), màkkàjo’õori ekstràkti
(2,5-3,0%) và osh tuzi sàqlàydi. rN 7-7,2 gàchà bo’lishi HSl ning 20% li eritmàsi orqàli tà’minlàb turilàdi. Inokulyatordàgi oziqà muhiti tàrkibi fårmåntàsion oziqà muhiti tàrkibigà yaqinroq bo’lishi zàrur.

CHizma 5. Lizin ishlab chiqarishning texnologik chizmasi

Oziqà muhitini tàyyorlàsh và stårilizàsiyalàsh

Lizin produsåntlàrini o’stirish uchun tàrkibidà målàssà, màkkàjo’õori ekstràkti yoki bo’r và o’stirish moddàlàrini sàqlovchi muhitdàn foydàlànilàdi. Uglårodning àsosiy mànbàsi målàssà bo’lib, tàrkibidà tårmolàbil komponånt bo’lgàn sàõàrozà sàqlàydi, shuning uchun uni àlohidà stårillàsh tàlàb etilàdi. Målàssà råàktorgà solinib doimiy àràlàshtirilgàn holdà 80⁰S gàchà hàroràtdà qizdirilàdi và zàrur miqdordàgi sàõàrozà miqdori hosil bo’lgunchà suv solinàdi.
Màõsus uskunlàrdàgi hosil qilingàn målàssà eritmàsigà tåzdà 120-122⁰S hàroràtgàchà bo’g’iq bug’ yuborilàdi và bu hàroràt àniq vàqt oràlig’idà ushlàb turilàdi.
Oziqàning boshqà komponåntlàri àràlàshtirilib àràlàshtirgichli råàktorgà quyilàdi và qizdirilàdi, so’ngrà màõsus uskunàdà stårilizàsiya hàroràtidà zàrur vàqt oràlig’idà ushlànib kåyin sovutilàdi.
Ko’pik hosil qiluvchilàr bà’zàn àlohidà stårillànàdi, sàbàbi ulàr oziqà muhitlàrigà nisbàtàn yuqoriroq hàroràt và råjimdà stårillànàdi.
Lizin olish jàràyonlàri qàtiy àsåptik shàroitni tàlàb qilgànligi uchun bàrchà uskunàlàr, råàktorlàr, kommunikàsiyalàr và fårmåntàsiyagà bårilàdigàn hàvo stårillànishi zàrur. Hàvoni stårillàsh usuli I-bobdà bårilgàn. Uskunàlàr và komunikàsiyalàr 135-140⁰S hàroràtdà o’tkir bug’ bosimi ostidà àmàlgà oshirilàdi. Bundà stårilizàsiyaning “sovutish” usulidàn ya’ni bàktåriosid gàzlàr (etilån) và kimyoviy råàgånt eritmàlàridàn (formàlin, õlor sàqlovchi birikmàlàr và h.k.) foydàlànish mumkin. Sovuq stårillàsh àmàlgà oshirilgàndàn so’ng kimyoviy råàgåntlàr qoldiqlàri ståril suvdà yuvib tàshlànàdi.