Biotexnologiya asoslari

Interleykinlar -
qisqa polipeptidlar bo’lib, ular organizmda immun javob tashkil bo’lishida 
qatnashadilar. Gen muxandisligi usullari asosida E.coli ning har xil tipga mansub, 
Interleykinlar ishlab chiqaruvchi shtammlari yaratilgan. Latviyada (Organik sintez institutida) 
Interleykin-2 sintez qiluvchi shtamm yaratilgan bo’lib, buyrak raki xastaligini davolashda 
keng ishlatilib kelinmoqda. SHuningdek, Interleykin - 1 sintez qiluvchi E.coli shtammi ham 
yaratilgan. Bu oqsil nafaqat immun reaksiya buzilganda shuningdek, ba’zi bir shishlarni 

---

qaytarishda ham ishlatilmoqda. YUqori sifatli va yuqori faollikka ega bo’lgan dori - 
darmonlar ishlab chiqarish uchun oxirgi vaqtda gen muxandisligi usullaridan foydalanib 
bifunksional (ya’ni, ikki xil faollikka ega bo’lgan) oqsillar yaratilmoqda. Masalan, 
aminokislotalarning ketma-ketligi Interleykin-2 ga va makrofag hamda granulositlarni 
koloniyalarini mo’’tadil qiluvchi faktorga o’xshagan oqsil moddalardir. Tibbiyot uchun zarur 
bo’lgan oqsil peptid preparatlari ishlab chiqarish zamonaviy biotexnologiyaning eng gurkirab 
rivojlanayotgan yo’nalishlaridan biri va bu yo’nalishga rivojlangan mamlakatlar ko’plab 
mablag’ ajratib turibdilar. Misol tariqasida raqamlarga murojaat etamiz: birgina AqSH 
davolovchi polipeptidlarni ishlab chiqarish uchun 1987 yil 568 mln. dollor; 1995 yil 1.117 
mln. dollor ajratgan bo’lsa 2000 yilda bu raqam 100 mlrd. dollorni tashkil etdi.