Biosfera chegaralari, tarkibi, funksiyalari, biomassasi

Biosferaning biomassasi. Biosferadagi tirik moddalarning umumiy massasi biomassa deyiladi. Hozirgi davrda Yerda yashaydigan o‘simliklarning 500 mingga yaqini, hayvonlar ning 2,0 milliondan ortiq turi aniqlangan. Shularning 93%i quruqlikda, 7% suvda yashaydi. Quyidagi jadvalda suvda va quruqlikdagi organizmlarning quruq massasi tonnalarda ifodalangan. Jadvaldan ko‘rinib turibdiki, okeanlar yer yuzining 70 foizini egallashiga qaramasdan, uning biomassasi Yer biomassasi ning

Biosferaning biomassasi. Biosferadagi tirik moddalarning umumiy massasi biomassa deyiladi. Hozirgi davrda Yerda yashaydigan o‘simliklarning 500 mingga yaqini, hayvonlar ning 2,0 milliondan ortiq turi aniqlangan. Shularning 93%i quruqlikda, 7% suvda yashaydi. Quyidagi jadvalda suvda va quruqlikdagi organizmlarning quruq massasi tonnalarda ifodalangan. Jadvaldan ko‘rinib turibdiki, okeanlar yer yuzining 70 foizini egallashiga qaramasdan, uning biomassasi Yer biomassasi ning

0,13 foizini tashkil qiladi. Quruqlikda o‘simliklar biomassasi (fitobiomassa) umumiy biomassaning 99 foizidan ortig‘ini tashkil etadi. Hayvonlar biomassasi (zoobiomassa) esa 1 foizdan ham kamroq.

Okeanlar biomassasining asosiy qismini (93,7%) zoobiomassa tashkil etadi.

Uglerodning davriy aylanishi. Karbonat angidrid o‘simliklar tomonidan yutilib, fotosintez jarayonida uglevodlarga,

Uglerodning davriy aylanishi. Karbonat angidrid o‘simliklar tomonidan yutilib, fotosintez jarayonida uglevodlarga,

lipidlarga, oqsillarga va boshqa organik moddalarga aylanadi.

Bu moddalar hayvonlar tomonidan iste’mol qilinib, ularning

nafas olish jarayonida yana karbonat angidrid gazi holatida

atmosfe raga ajratiladi.

O‘lik o‘simlik va hayvonlar, ularning chiqindilari mikroorganizmlar tomonidan parchalanib, minerallashadi. Mineral -lashishning oxirgi mahsuloti bo‘lgan karbonat angidrid tuproqdan va suv havzalaridan atmosferaga ajratiladi.