Биоорганик ва биологик кимё кафедраси биологик кимё 2-курс моддалар алмашинуви ва функцияларини гормонлар ёрдамида бошқарилуви

• БИООРГАНИК ВА БИОЛОГИК КИМЁ КАФЕДРАСИ Биологик кимё 2-КУРС Моддалар алмашинуви ва функцияларини гормонлар ёрдамида бошқарилуви
• Маърузачилар: проф. Р.А. Сабирова, Ф.Х. Иноятова

Кўриб чиқиладиган саволлар

• Бошқарилувнинг умумий томонлари ва регулятор тизимларнинг иерархияси
• Гормонларнинг кимёвий тузилиши, биологик функциялари ва таъсир механизми бўйича гормонлар таснифи.
• Эндокрин ва нерв тизимларининг боғлиқлиги. Гипоталамо-гипофизар тизим ва уларни бошқа ички секреция безларига таъсири.
• Стероид гормонлар таъсири ва катаболизми.
• Сув-туз алмашинувининг бошқарилиши.
• Кальций-фосфат алмашинувининг бошқарилиши.
• Маҳаллий таъсир этувчи гормонлар

• Идора этиш системасининг таъсири туфайли организм оптимал режимда ишлайди ва ташқи таъсуротлар ҳамда ички ўзгаришларга жавоб бера олади. Организм ички муҳитининг ўзгармай, бирдек бўлиб туришига гомеостаз деб аталади.

• Организмнинг қуйидаги ҳолатларида баъзи кўрсаткичлар ўзгариши мумкин:
• Онтогенез. Онтогенез даврида турли генларнинг фаоллиги турлича бўлади, баъзиларнинг таъсири тўхтайди, баъзилари эса маълум даврларда фаол бўлади. Бунинг натижасида метаболик жараёнлар, аъзолар тузилиши, функционал ҳолати ўзгаради.

• Циклик ўзгаришлар (биоритмлар). Ферментлар фаоллиги, гормонлар ва баъзи метаболитлар миқдорининг циклик ўзгариб туриши мумкин. Бу ўзгаришлар йилнинг мавсуми, сутканинг вақтига боғлиқ бўлиши мумкин.
• Физиологик активликнинг ўзгаришлари. Улар ҳаракат активлиги, нерв системаси, сезги аъзолари, ҳазм қилиш системасининг функционал ҳолатига боғлиқдир.

• Организмда ташқи омиллар туфайли юзага келадиган адаптив ўзгаришлар. Совуқда иссиқлик ҳосил қилишнинг кучайиши, ҳавода кислород миқдори кам бўлганда гемоглобин концентрациясининг ортиши бунга мисол бўла олади.
• Ташқи муҳитнинг шикастловчи омилларга жавобан юзага келадиган реакцияси. Антигенларга қарши антителолар синтези, ёт моддаларнинг таъсирида микросомал гидроксилазалар синтезининг ортиши, қон томирлари шикастланганда тромблар ҳосил бўлиши, яллиғланиш реакцияси ва бошқалар бунга мисол бўла олади.