Bioorganik kimyo

b) Flavonoidlarni eruvchanligi.

Flavonoidlarni o’simlikdan ajratib olishda ularning suvda eruvchanligi kata rol o’ynaydi. Umumiy holatda flavonoidlar quyidagi qatorda turadi: efirda erib suvda erimaydiganlar 1-o’rinni va efirda erimay suvda eriydiganlar oxirgi o’rinni egallaydi. Efirda eruvchanlarga deyarli hamma aglikonlarni kiritish, (birinchi bo’lib yuqori metillangan birikmalari, masalan: nobemetin yoki metilterpatin) mumkin. Oraliq holatda spirtda yaxshi eruvchilar turadi. Ularga polioksi flavonoidlar va monoglyukozidlarning kata guruxi kiradi. Suvda bo’lsa poliglyukozid flavonoidlar eriydi. Karbonil bilan tutashgan erkin fenol guruhi tutgan aglikon va bikarbonatlarni suvli eritmasida yaxshi eriydi.

Monoglyukozidlarning erishi aglikonlarning konfiguratsiyasiga bog’liqligi topilgan, shuninhdek uglevodlarning joylashishiga ham ta’sir etar ekan. Aglikoni planar konfiguratsiyasiga ega bo’lgan xalkon, flavon va boshqa glyukozidlar flavonon va katexin glyukozidlarga nisbatan suvda kam eriydi. Monoramnozidlar etil efirida glyukozidlarga nisbatan yaxshi eriydi. 7- holatda uglevod o’rinbosari tutgan flavonon monoglyukozidlar 3-glyukozidlarga nisbatan suvda va organic erituvchilarda kam eruvchanligi bilan ajralib turadi. Shu bilan birgalikdagossepetinning 8-glyukozidi suvda juda yaxshi erigan holatda spirtda deyarli erimaydi. Flavonon glyukozidlardagi qand component tutgan o’rni uning eruvchanligiga ham sezilarli ta’sir etadi. Masalan likviritin (likviritigenin-4-glyukozid) suvda (33%) va spirtda (0.5%) kam eriydi. Lekin neolikviritin (likviritigenin-7-glyukozid) bu erituvchilarda nisbatan yaxshi eriydi. Shunday qilib flavonoidlarni eruvchanligini taxlil qilish orqali shuni aytish mumkinki, o’simlik xom-ashyosidan uni eritib oluvchi universal erituvchi yo’qdir. Ko’pchilik hollarda baribir etil yoki metil spirtidan foydalaniladi.