Bioorganik kimyo

Laboratoriya ishi №19

Yantoq yoki na’matakdan flavonoidlarni ajratib olish

Kerakli xomashyo va reaktivlar: 50gr yantoq yoki na’matakning maydalangan mevasi, suv.

Kerakli jixozlar: pichoq yoki skapel, tubi yumaloq kolba, chinni havoncha, qaytarma sovitgich, tarozi va thermostat, quritish shkafi, suv hammomi, tomizgich, shtativ, probirkalr, filtr qog’ozi
a) O’simlik xom-ashyosini tayyorlash.

O’simlikning boshqa fenol hosilalari kabi flavonoidlarni tekshirishda ham o’simlik xom-ashyosini tayyorlash juda kata ahamiyatga ega. Chunki o’simlik hujayralari turli ferment sistemalarni tutgani uchun ajratish paytida ular flavonoidlarni o’zgartirishi mumkin. Bunda flavonol glyukozidlarning gidrolizi, xalkon – flavonon izomerlanish va flavonon sintezlar ta’siri ostida xalkonlarni fermentative o’zgarishi, fenoloksidazalar ta’sirida oksidlanish – parchalanish va boshqa o’zgarishlar sodir bo’lishi mumkin. Bularning hammasi o’simlikdagi flavonoidlar tarkibi to’g’risida noto’g’ri xulosaga keltirish mumkin. To’g’ri va tez quritilsa flavonoidlar tarkibini o’zgartirmay saqlab qolishga erishiladi. Yaxshilab quritilgan material uzoq vaqt mobaynida o’zgarishsiz qolishi mumkin. Fermentlarni inaktivlashning boshqa yo’li materialni qaynab turgan spirt bilan ishlashdir. Lekin bu o’simlikdagi bor kislotalar bilar ekstraksiya paytida kislotali gidroliz bo’lishdan xalos etolmaydi. Shuning uchun ba’zi paytlarda olinayotgan moddaga CaCO₃ qo’shiladi. Qizdirib ekstraksiyalanganda flavonoidlarni eritmaga o’tishi tezlashadi, lekin ba’zi bir hollarda xalkon – flavonoid izomerlanishiga olib kelishi mumkin. Ko’pincha flavonoidlarni 18-25⁰S da ajratib olinadi.