«biologiya» kafеdrasi

Vazifa:

1. 
   Har xil o’simlik barglaridan foydalanib tajribani o’tkazish.
   
2. 
   Jadval va tenglamadan foydalanib barglardagi erkin va bog’langan suv miqdorlarini aniqlash.
   
3. 
   Olingan ma’lumotlar asosida xulosalar qilish.
   

Laboratoriya ishi № 10
Transpiratsiya jadalligini torzion tarozida aniqlash

O‘simliklardagi transpiratsiya jarayonini tezlik bilan aniqlash maqsadida, torzion tarozilaridan foydalanish mumkin.

Ishning maqsadi. O‘simlik barglarida sodir bo‘layotgan transpiratsiya jarayonini torzion tarozidan foydalanib aniqlash usulini o‘zlashtirish.
Kerakli asbob va reaktivlar: 1. torzion tarozi, 2. o‘simliklik barglari, 3. parma va boshqalar.
Umumiy tushuncha: Transpiratsiya jadalligi. Bu 1 m² barg sathidan 1 soat davomida bug`latilgan suv grammlar hisobidagi miqdoridir. Transpiratsiya jadalligiga yorug‘likning ta’siri anchagina kattadir. Masalan, ko‘pchilik hollarda yorugMikda, ya’ni kunduzi bu kursatkich 15-250 g/m2 bo`lsa, kechasi 1-20 g/m2 ga tengdir. G‘o‘zada jazirama issiq kunlari transpiratsiya jadalligi 45-120 g/m2 soatni tashkil qiladi. Shuningdek, barglardagi tranpirasiya jarayonining jadalligiga shamolning ta’siri ham katta. Masalan, shamolning tezligi 6-8 m/soniya darajasigacha
transpiratsiya jadalligi ortib boradi, lekin shamol tezligining bundan ortishi uning borishiga ta’sir qilmaydi.
Transpiratsiya jadalligiga tuproq qurg'oqchiligi ayniqsa katta ta’sir qiladi. Masalan, tuproq namligi 79,1% bo`lganda g‘o‘za barglarning suvlilik darajasi 74,9%, so‘rish kuchi S=0,96 MPa bo`lganda transpiratsiya jadalligi 113,4 g/m2 soat boMsa, tuproq namligi 49,7% boMgan tuproqlarda o‘sgan g‘o‘za barglarida ushbu ko‘rsatkichlar mos ravishda 70,5;%, S=2,36 MPa, va 53,9 g/m"'.
Ishning tartibi va topshiriqlar. Torzion tarozi juda ixcham bo‘lib, buyumlar vaznini milligramm hisobida aniqlash uchun juda qulay hisoblanadi. Tarozi bilan ishlashdan oldin uning tuzilishi va ishlash qoidalarini o‘rganish zarur (11-rasm).