Biologiya” kafedrasi odam anatimiyasi fanidan amaliy mashg’ulotlarini bajarish uchun uslubiy ko‘rsatma bilim sohasi

8-Amaliy mashg’ulot.
Mavzu: Muskullarning tuzilishi.
Dars maqsadi: Gavdaning yuza hamda chuqur muskullari haqida talabalarga to‘liq ma’lumot berish.
Identiv o‘quv maqsadlari:
1.Gavdaning yuza, hamda chuqurda joylashgan muskullari tuzulishini aytib beradi.
Kerakli jihozlar: Gavdaning muskullariga doir tablitsalar, relef tablitsalar va mulyajlar.
Ishning mazmuni:
Gavda muskullari ko‘krak ,qorin va orqa muskullardan tuzilgan.Orqa muskullari yuza va chuqur muskullardan iborat.
Orqaning chuqur muskullariga: umurtqa pog`onasini tiklovchi muskullar, yonbosh qovurg`a muskuli, uzun muskul, qirrali muskul, ko‘ndalang qirrali muskul, qirraaro muskul, boshning orqa katta va kichik muskuli, bo‘yin va boshning tasma muskullari kiradi.Ularning vazifasi:gavdani tik saqlash, umurtqa pog`onasi va boshning xarakatida ishtirok etish, boshni oldinga, orqaga va yonga burilishida ishtirok etadi.
Gavdaning old tomonidagi muskullar ko‘krak va qorin muskullaridan iborat.
Ko‘krak muskullariga: ko‘krakning katta muskuli, ko‘krakning kichchik muskuli, o‘mrov osti muskuli, oldingi tishli muskul, qovurg`aaro tashqi va ichki muskullar, qovurg`a osti muskuli, diafragma kiradi.Ularning vazifasi:Nafas olishva chiqarishda, qo‘lni xarakatlantirishda, qovurg`alar xarakatida ishtirok etadi.
Ko‘krak – qorin to‘sig’i – diafragma yupqa muskuldan tuzilgan bo‘lib, ko‘krak qafasi tomoniga gumbaz hosil qilib joylashgan. Diafragmaning o‘rta qismi payidan tuzilgan. Chetlari esa muskul tolalaridan iborat bo‘lib, bel, qovurg’aga va to‘sh qismlari tafovut qilinadi.
Funksiyasi: qisqarganda gumbazi yassilanadi va ko‘krak qafasi kengayib, nafas olishga yordam beradi.
Qorin muskullariga: Qorinning tashqi va ichki qiyshiq muskuli, qorinning ko‘ndalang muskuli, to‘g`ri muskuli,piramidasimon muskul,belning kvadratsimon muskuli kiradi. Funktsiyasi: Qorin muskullari qisqarganda qorin bo‘shlig`i torayib, bosimi oshadi, nafas xarakatlarida,umurtqa pog`onasini bukishda, gavdani oldinga bukish, gavdani burish vazifalarini bajaradi.