Biologiya 9-sinf


 Quyidagi berilgan biogen elementlar va ular ishtirok etadigan jarayonlar bilan juftlang



Download 0,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet47/54
Sana21.04.2022
Hajmi0,94 Mb.
#568860
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   54
Bog'liq
bellashuv uz- - -9-sinf-biologiya (1)

2. Quyidagi berilgan biogen elementlar va ular ishtirok etadigan jarayonlar bilan juftlang.



C, H, O, N 

qon hosil qilishda ishtirok 
etadi

Na, K, Cl 

tiroksin hosil bo‘lishida 
ishtirok etadi

Ca va P 

jinsiy gormonlar 
faoliyatini oshiradi

Fe 

fotosintezda ishtirok etadi

Mg 

kislorodni tashishda 
ishtirok etadi

Zn 

suyak to‘qimalarini hosil 
qilishda ishtirok etadi



membranalar orqali 
moddalarning o‘tishini 
ta’minlaydi

Co 

barcha organik birikmalar 
tarkibiga kiradi
1- I 
2-H 
3-G 
4-F 
5-E 
3. 
Pomidor mevasining qizil rangi (A) sariq rangi (a) ustidan dominantlik qiladi. Tajribada urug‘chili va
changchili organizmlar qizil rangga ega edi, lekin ular chatishtirilganda ¾ qizil, ¼ sariq pomidor hosil
bo‘ladi. 
Ota-onaning va F

duragaylarning genotipini aniqlang.
A-qizil
F

a-sariq 


Aa x 

Aa

A, a A, a

a

AA - qizil 
Aa - qizil

Aa - qizil 
Aa - sariq
Javoblar tarqatilinmasin! Mualliflik huquqi qonun tomonidan himoyalangan. 
Biologiya fanidan barcha sinflar uchun imtixon javoblari I-005 
F

26-BILET 
1. Moddalar almashinuvi nima? Uning jarayonlari va hujayradagi ahamiyati to‘g‘risida ma’lumot
 
bering. 
Tirik organizmlar tarkibidagi turli-tuman kimyoviy moddalar xilma-xil reaksiyalar natijasida doimiy 
ravishda o‘zgarib turadi. Bu jarayon 
moddalar almashinuvi 
yoki 
metabolizm 
deb ataladi. Moddalar 
almashinuvi tirik organizmning yashashi, o‘sishi, hayot faoliyati, ko‘payishi va tashqi muhit bilan doimo
aloqada bo‘lishini ta’minlaydi. Bu esa tirik organizmlarning o‘zini o‘zi yangilashga, o‘ziga o‘xshash nasl
qoldirishga olib keladi, ularning yashashi uchun zarur shart hisoblanadi. Moddalar almashinuvi bir-biriga 
qarama-
qarshi, lekin o‘zaro bog‘langan ikki jarayonni o‘z ichiga oladi. Bular assimilyatsiya (anabolizm,
plastik almashinuv) va dissimilyatsiya (katabolizm, energetik almashinuv) reaksiyalaridan iborat. Moddalar 
almashinuvi organizmda ikkita: qurilish va energetik funksiyalarni bajaradi. 
Plastik almashinuv 
(anabolizm) 
jarayonida tirik organizmlarda moddalarning hosil bo‘lishi, ya’ni sintezlanish jarayoni
kuzatiladi. Bunda 
organizm tashqi muhitdan har xil moddalarni qabul qiladi va ularni o‘zlashtiradi. Bu o‘zlashtirilgan
mahsulotlar hujayrada kechadigan sintezlanish reaksiyalari uchun mahsulot sifatida sarf bo‘ladi. Hujayrada
oqsillar, uglevodlar, lipidla
r, nuklein kislotalar sintezlanadi. Ayniqsa, o‘sayotgan hujayralarda assimilyatsiya


reaksiyalari jadal boradi. Biosintez reaksiyalarining yig‘indisi plastik almashinuv yoki assimilyatsiya deb
ataladi. 
Energetik almashinuv 
(katabolizm). Hujayrada boradigan parchalanish jarayonini dissimilyatsiya, 
katabolizm deb ham ataladi. Bu jarayonida moddalarning parchalanishi, ya’ni oqsillarni aminokislotalarga,
kraxmal glukozaga, yog‘lar yog‘ kislotasi va glitseringacha parchalanadi. Dissimilyatsiya jarayonida
energiya 
ajraladi. Bu reaksiyalarning biologik ahamiyati shundaki, ular hujayrani energiya bilan ta’minlaydi.
Har qanday harakat, plastik almashinuv jarayoni energiya sarfi bilan amalga oshadi. Parchalanish 
reaksiyalarining yig‘indisi hujayrada energiya almashinuv
i yoki dissimilyatsiya deyiladi. Dissimilyatsiya 
assimilyatsiyaga qarama-
qarshi lekin o‘zaro chambarchas bog‘liq bo‘lgan jarayonlardir. Chunki har qanday
assimilyatsiya reaksiyalari uchun energiya sarflanishi kerak, bu energiya esa dissimilyatsiya reaksiyalari 
natijasida hosil bo‘ladi.

Download 0,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   54




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish